Συχνάζω πλέον σε παιδικές χαρές σε παιδότοπους και σε ένα κάρο μέρη που τα παιδιά αφθονούν. Μαζί και οι γονείς. Βρίσκομαι συχνά λοιπόν να «μαζεύω» ατάκες που με κάνουν να ανατριχιάζω. Άλλες φορές γιατί αυτό που ακούω μου φαίνεται αδιανόητο, άλλες γιατί σκέφτομαι πως το ίδιο πράγμα το έχω πει κι εγώ. Άνθρωποι είμαστε και λάθη θα κάνουμε, αλλά να μερικές ιδέες για το πώς μπορούμε να θέσουμε αυτό που θέλουμε να πούμε στα παιδιά χωρίς να τα μειώνουμε, να τα πληγώνουμε και χωρίς να χάνουμε την ψυχραιμία μας.
(εδώ μας βλέπετε σε φάση που τα έχουμε καταφέρει!!)
- Λέμε συχνά «ΜΗ! Θα το χαλάσεις», ενώ το παιδί το εξερευνεί. Προσπαθεί να καταλάβει πως λειτουργεί ο κόσμος και τα πράγματα και αυτό ενέχει την… καταστροφή τους! Αφού βεβαιωθούμε πως απομακρύνουμε τα τιμαλφή από την ακτίνα εξερεύνησης του παιδιού μιας και το να αντικαταστήσουμε συνήθως δεν αποτελεί επιλογή- ας το συζητήσουμε, ή ας προσφερθούμε να κάνουμε μια επίδειξη στο παιδί του πως δουλεύει κάτι. «Δώστου μου να σου δείξω πως δουλεύει», ή «Έλα να το δούμε μαζί» μοιάζουν καλύτερες επιλογές.
- Λέμε συχνά « Πρόσεχε! Θα πέσεις» κι έτσι προβάλουμε το φόβο ότι το λατρεμένο μας παιδάκι κάτι μπορεί να πάθει. Το παιδάκι όμως δε φταίει σε τίποτα να ζει στη σκιά του δικού μας φόβου, ούτε να μεγαλώνει νιώθοντας ότι δεν είναι αρκετά προσεκτικό. Μπορούμε να σηκωθούμε από τη θέση μας και να του δείξουμε γιατί αυτό που κάνει είναι επικίνδυνο. Το να αφήσουμε το σκαμπό για παράδειγμα να πέσει κάνοντας ένα ηχηρό ΜΠΑΜ, με το οποίο εμείς θα δείξουμε τρομαγμένες ή να προσποιηθούμε ότι έχουμε χτυπήσει και πονάει είναι συνήθως πιο αποτελεσματικοί τρόποι, μιας κι επιπλέον διδάσκουν στο παιδί να εντοπίζει μόνο του τον κίνδυνο.
- Άκουσα πρόσφατα το επικό : «Για να δούμε; Θα τα καταφέρεις;» με ύφος που έλεγε «πολύ αμφιβάλω». Το 3 χρονών παιδάκι προσπαθούσε να κουβαλήσει ελαφριά αλλά ογκώδη αντικείμενα και φαινόταν ότι θα του πέσουν όπου να ‘ναι. «Πω! Πω! Κοίτα πόσα πράγματα κατάφερες να κουβαλήσεις! Ούτε ο μπαμπάς, ούτε η μαμά, ούτε κανένα παιδάκι που ξέρω δε μπορούν τόσα! Ίσως και να πέσουν, ναι; Μη φοβηθείς! Θα σε βοηθήσω να τα ξαναπιάσεις! Εντάξει;» είναι μια ατάκα γονιού που θέλει να είναι υποστηρικτικός. Αν πάλι το παιδάκι προσπαθεί να κουβαλήσει πράγματα που πέφτοντας χαλάνε, κακώς βρέθηκαν στην εμβέλειά του.
- «Μη! Θα λερωθείς» είναι μια γονεική ατάκα που νόμιζα ότι έχει εκλείψει αλλά μπα. Είναι τελικά κλασσική. Θα λερωθεί. Ναι. Είναι παιδί και θέλοντας να εξερευνήσει τον εαυτό του και τον κόσμο, θα κάνει σωστές εκτιμήσεις- που θα το λερώσουν με τη θέλησή του (παίζω με τη λάσπη) κι άλλες, λανθασμένες, που θα το λερώσουν χωρίς τη θέλησή του (νομίζω ότι θα πηδήξω πάνω από τη λακκούβα με τη λάσπη και καταλήγω μέσα). Όπως και να ‘χει, θα λερωθεί. Η λύση είναι στα ρούχα: γερά, φτηνά, φυσικά κι εύκολα στο πλύσιμο. Το παιδί χαίρεται, ο γονιός δε στρεσσάρεται, το πλυντήριο δουλεύει ασταμάτητα κι όλα μια χαρά!
- «Πες ευχαριστώ στην κυρία!» είναι κάτι που λέμε συχνά και καλά κάνουμε μιας και θέλουμε από μικρά τα παιδιά μας να αποκτήσουν καλούς τρόπους, αλλά δεν είναι ανάγκη να το απαιτούμε ή να περιμένουμε ότι θα συμβεί εκείνη την ώρα. Ειδικά σε νηπιάκια που περνούν τη φάση που θέλουν να είναι αόρατα και να σε παρατηρούν εκείνα περισσότερο απ’ ότι εσύ, το να τους σηκώνεις αυτό το πέπλο και να ρίχνεις επάνω τους τους προβολείς του ενδιαφέροντος και της προσοχής είναι κάτι αρκετά καταπιεστικό. Χώρια που υπάρχει και η μίμηση που κάνει τη δουλειά της όσο εμείς απλώς.. είμαστε εμείς! Αν εμείς λέμε ευχαριστώ στην κυρία κάθε φορά, το παιδί μας θα το καταγράψει και πιθανότατα θα το αναπαράγει, άρα μπορούμε να το επισημαίνουμε γλυκά αλλά όχι να απογοητευόμαστε όταν το παιδί δεν ανταποκρίνεται.
Τα παιδιά θα εξερευνούν με τίμημα μερικά από τα ενήλικα «παιχνίδια» μας, θα πέφτουν και θα μας κοψοχολιάζουν, θα χτυπάν και θα πονάμε εμείς περισσότερο, θα λερώνονται και θα μας βάζουν να πλένουμε, να απλώνουμε, να σιδερώνουμε και θα φέρονται με έναν τρόπο που συχνά θα νιώθουμε πως μας εκθέτει ή, τελοσπάντων, δεν αντανακλά με ακρίβεια την υπέροχη ανατροφή που τους δίνουμε.
Τα παιδιά, όμως, δε ζήτησαν να έρθουν στον κόσμο, ούτε ξέρουν αν μας βάζουν σε κόπο. Το μόνο που μετράει για εκείνα είναι να μάθουν, να μεγαλώσουν, να καταλάβουν και να γίνουν οι δικοί τους ολοκληρωμένοι άνθρωποι. Σε αυτή τους την προσπάθεια η δική μας δουλειά είναι να τους ακονίζουμε τα φτερά και να τους μάθουμε να πετούν. Ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι όσο είναι μικρά σε δουλειές θα βρισκόμαστε κι όταν μεγαλώσουν θα μείνουμε μόνοι.
