Τα χρόνια από το 1454 εως το 1912 δεν κύλησαν γρήγορα. Ήταν ραγιάδικα και σκοτεινά. Γι’αυτό κι όταν, τον Απρίλη του 1821, οι μυημένοι στη Φιλική Εταιρία Σαμοθρακίτες έμαθαν τις χαρές της Πελοποννήσου και ζήτησαν από τους κατοίκους να αυτοκηρυχθούν ελεύθεροι, ήταν όλοι έτοιμοι από καιρό.
Ο Σουλτάνος, βέβαια, είχε αυτιά ανοιχτά σε όλη την επικράτειά του και δεν άργησε να το μάθει ότι σ’εκείνο το ορεινό νησί του Θρακικού αυθαδιάζουν οπότε και και διατάζει τον υποναύαρχο Καπετάν Μπέη Καρά Αλή να τους ησυχάσει το συντομότερο.
Τα πλοία πιάνουν στις Μακρυλιές και πάνω από 1,000 στρατιώτες προελαύνουν στην άδεια Χώρα. Έχουν κι οι ντόπιοι αυτιά κι είναι προετοιμασμένοι. Οι γυναίκες φροντίζουν τις ευαίσθητες ψυχές, παιδιά και γέροντες, κι οι άντρες περιμένουν οχυρωμένοι τον εχθρό στο Βρυχό.
Η μάχη αρχίζει αλλά είναι άνιση από την αρχή. Τα πολεμοφόδια τελειώνουν νωρίς, το ίδιο κι οι πέτρες. Υπάρχει όμως το βουνό που το σαμοθρακίτικο πόδι οργώνει, ενώ το τουρκικό ούτε ζυγώνει.
Με προδοσία, ως συνήθως, 700 Σαμοθρακίτες παραδίδονται στις αρχές και σφάζονται μπροστά από εκεί που σήμερα βρίσκεται το Κέντρο Υγείας και γίνεται η παρέλαση.Η Ημέρα της Μεγάλης Σφαγής χαράζεται με δύναμη στις μνήμες των 33 οικογενειών που επιζούν.
Η Ημέρα της Μεγάλης Απελευθέρωσης φτάνει με τη μορφή τριών ελληνικών θωρηκτών, στην Καμαριώτισσα, 49 μέρες αργότερα.
Στις 19 Οκτωβρίου 1912.
Στις 19 Οκτωβρίου 2013, σήμερα, μαθαίνω αυτές τις πληροφορίες.
Ο μπαμπάς του παππού που είναι κοντά 95 και ζει πάνω από το σπίτι μας, θα ‘ταν τότε παλικαράκι είκοσι χρονών. Το δισέγγονό του πάλι, είναι γύρω στα τρία και θα μπορούσε να συγκαταλέγεται στις φατσούλες που έφεραν τα περισσότερα χαμόγελα στον κόσμο σήμερα.
Ίσως επειδή παραμένει προσωπική, ακούγεται πιο πολύ η ιστορία νομίζω στα μικρά μέρη.
Καλή μνήμη για να θυμάται ο καθένας το παρελθόν του και . . .
Καλό σας βράδυ.