Της Christine Skoutelas
“Πριν γίνω μαμά, είχα λίγους κοντινούς φίλους που ξεκίνησαν να κάνουν οικογένειες και μετά τη γέννηση των παιδιών τους , στην πραγματικότητα δεν τους ξαναείδα. Προσπάθησα να τους τηλεφωνήσω κάποιες φορές και να προτείνω μια συνάντηση, κάτι σαν τα ραντεβού που συνηθίζαμε να δίνουμε, για καφέ ή φαγητό. Συνήθως η πρόταση απορριπτόταν και μετά από μερικές προσπάθειες, τσαντιζόμουν και τα παρατούσα.
Θυμάμαι να σκέφτομαι, «Τι μ@λάκες! Καθόλου δεν τους νοιάζουν πια οι φίλοι τους;» δηλαδή, πραγματικά, καταλάβαινα ότι είναι απασχολημένοι κι ότι η οικογένεια αποτελεί προτεραιότητα αλλά δεν τους έβλεπα πλέον ποτέ! Γελοίο!
Μερικά χρόνια αργότερα απέκτησα το δικό μου παιδί κι ενώ κατέβαλα κάθε δυνατή προσπάθεια να βρίσκω χρόνο για τους φίλους μου, στάθηκε αδύνατον. Πλέον αντιλαμβάνομαι ότι όπως σκεφτόμουν εγώ για τους άλλους μπορεί πλέον να σκέφτονται οι άλλοι για μένα και μάλιστα όχι μόνο οι τρίτοι, αλλά και άτομα της ίδιας μου της οικογένειας.
Να οι δικαιολογίες μου.
1. Το πρόγραμμα των παιδιών είναι πιο σημαντικό από ότι φαίνεται. Τα παιδιά χρειάζεται να φάνε, να πιούνε, να παίξουν, να κοιμηθούν και να κάνουν κακά τους. Κάθε μέρα! Και, κατά κύριο λόγο, έχει μεγάλη σημασία που θα συμβούν όλα αυτά. Κανένας γονιός δε θέλει το παιδί του να είναι αφυδατωμένο, νηστικό ή χεσμένο, ούτε και οι φίλοι τους, είμαι σίγουρη γι’ αυτό. Αυτό σημαίνει ότι τόσο οι έξοδοι το μεσημέρι ή το βράδυ για φαγητό είναι αρκετά δύσκολες. Ναι, μερικές φορές υπάρχει το περιθώρειο αλλά συνήθως πρέπει να το πιέσουμε, οπότε απλώς το αφήνουμε για όταν στ’ αλήθεια μπορούμε να το απολαύσουμε: στις διακοπές, στις γιορτές ή σε άλλες ειδικές περιστάσεις.
2. Τα παιδιά βάζουν στους γονείς τους το δικό τους πρόγραμμα. Οι γονείς συνήθως αποδίδουν την ευθύνη για το είδος του προγράμματός τους στα παιδιά τους, αλλά η αλήθεια είναι πως τώρα έχουμε κι εμείς ένα πρόγραμμα. Πριν τα παιδιά σηκωθούν, ετοιμαζόμαστε για τη μέρα που έρχεται. Αδειάζουμε το πλυντήριο, ετοιμάζουμε πρωινό, τα σνάκς τους και απολαμβάνουμε 15 λεπτά μόνοι μας με μια κούπα καφέ. Αν πάλι νιώθουμε εξαιρετικά δυνατοί, ξυπνάμε (ή κοιμόμαστε!) στις 4 και κάνουμε γυμναστική ή γράφουμε στο μπλογκ μας, πριν ξυπνήσουν κι αρχίσουν να ετοιμάζονται τα μικρά. Πριν πάμε στη δουλειά είμαστε ήδη πολλές ώρες ξύπνιοι. Όταν πάλι τα παιδιά κοιμούνται για μεσημέρι, εμείς καθαρίζουμε την κουζίνα, το μπάνιο, κάνουμε το σίδερο ή άλλες δουλειές. Όταν τα παιδιά κοιμούνται για βράδυ, αν αντέχουμε κάνουμε μια σειρά από πράγματα που κάνουν οι φυσιολογικοί άνθρωποι σε καθημερινή βάση- κάτι για το σπίτι, γυμναστική, ένα βιβλίο, πριν καταρρεύσουμε στον πλησιέστερο καναπέ. Και ναι, μπορεί η ώρα να είναι 10 αλλά είμαστε ήδη πτώματα. Πάρτε το σαν κομπλιμέντο αν κανονίσουμε να βρεθούμε μια κοινή καθημερινή! Την επόμενη μέρα θα ξανασηκωθούμε την ίδια τραγική ώρα και θα είμαστε και πάλι ανίκανοι να συγκεντρώσουμε την ενέργεια που χρειάζεται για τα επόμενα… 18 χρόνια!
3. Μας αρέσει να περνάμε χρόνο με τα παιδιά μας. Κι αν δουλεύουμε εκτός σπιτιού ,νιώθουμε ότι ο χρόνος μας μαζί τους είναι ήδη περιορισμένος. Το να βγεις βράδυ καμιά φορά σημαίνει αυτό ακριβώς: ότι δε θα δεις το παιδί σου όλη τη μέρα. όπως και το να φύγεις το σαββατοκύριακο αυτόματα θα σήμαινε πως δε θα δεις το παιδί σου το 80% του χρόνου που εσύ δε δουλεύεις κι εκείνο δεν κοιμάται. Φαινομενικά βαρετές δραστηριότητες όπως το να στοιβάξετε κυβάκια, ή να τραγουδήσετε ένα παιδικό τραγούδι ή ακόμη να σπρώχνετε ένα μικροσκοπικό καρότσι κούκλας ή απλώς να τρώτε μαζί, έχουν αναδειχτεί σε αγαπημένες στιγμές της μέρας. Ακόμη κι αν το παιδί μας φέρεται κατά περίπτωση σαν κακομαθημένο, είναι πολλές οι στιγμές στο σπίτι που τα παιχνίδια μας καταλήγουν στα μεγαλύτερα χαμόγελα και στα πιο ηχηρά γέλια
4. «Απλώς φέρτε και τα παιδιά» είναι μια επιλογή. Συνήθως, όμως, είναι κακή επιλογή. Πέρα από το ότι διασκεδάζουμε πολύ ως οικογένεια στο σπίτι, θέλουμε και να σας δούμε. Στ’ αλήθεια θέλουμε! Παρόλαυτά, συχνά αρνούμαστε προσκλήσεις όχι γιατί δεν είναι δελεαστικές αλλά γιατί αντιλαμβανόμαστε ότι δε θα είναι καθόλου ευχάριστες για μας. Είναι δύσκολο να μιλάς, να τρως και να προσέχεις μην κουτουλήσουν πουθενά τα παιδιά, μην πνιγούν, μη φάνε κάτι που δεν πρέπει. Πραγματικά οι ώρες που περνάμε ανησυχώντας μην πάθουν τα παιδιά κακό και λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα είναι περισσότερες από ότι μπορείτε να φανταστείτε. Καμιά φορά συμβαίνει και το αντίθετο. Διοργανώνουμε εμείς πράγματα στα οποία εσείς δεν είστε καλεσμένοι. Αυτό όμως, και πάλι, δεν έχει να κάνει με εσάς και τον χαρακτήρα σας, όσο με το ότι δεν τα θεωρούμε και τόσο διασκεδαστικά για ενήλικες. Είναι φασαριόζικα παρτυ γεμάτα μικρά που φωνάζουν, λερώνονται αλλά που μας επιτρέπουν να αφήσουν τα χάπια μας σπίτι μιας και τουλάχιστον δε χρειάζεται να ανησυχούμε για τη ζωή τους!
5. Φαινομενικά άκακες δουλειές σπιτιού ξαφνικά μας τρώνε τη ζωή. Πράγματα που κάναμε και τα θεωρούσαμε «τίποτα» τώρα έχουν καταλάβει το σύμπαν μας. Πλυσίματα, στεγνώματα, τριψίματα, μαγειρέματα, ακόμη δεν έχω καταλάβει πως ένας ή δύο ή και τρεις τόσο μικροί άνθρωποι γίνεται να πολλαπλασιάζουν επί τριαντα-πέντε τις κοινές και καθημερινές δουλειές του νοικοκυριού. Ακόμη και τα πράγματα που αναβάλλαμε τώρα Πρέπει να γίνουν. Τώρα. Αμέσως. Γιατί αν τα αφήσεις το σπίτι σου μπορεί από ώρα σε ώρα να σκάσει από την ποσότητα παιχνιδιών, αφημένων πραγμάτων και βρωμιάς. Και δεν είναι μόνο τα παιδιά είμαστε κι εμείς. Και νιώθουμε ότι είναι απαράδεκτο να φερόμαστε σαν τα παιδιά, πετώντας πράγματα δεξιά αριστερά και ενισχύοντας το χάος. Να πως βρίσκεσαι να συμμαζεύεις όλη μέρα και πάλι να έχεις ένα σπίτι τέρας.
6 Τα παιδιά κοιμούνται νωρίς σε σχέση με τους ενήλικους. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να φεύγουμε νωρίτερα από όλα ή να μην πηγαίνουμε καθόλου. Είναι εύκολο να κοιτάξεις τα παιδιά και να πεις «Δε φαίνονται καν κουρασμένα!»- και θα είχες δίκιο. Γι’ αυτό φεύγουμε ΤΩΡΑ. Γιατί αν κουραστούν και λιώσουν, θα αρχίσει η γκρίνια, τα κλάματα και το παράπονο της νύστας κι αυτά τα οσμιζόμαστε από τα πριν. Σαν τα ζώα το σεισμό.
7. Ο ελεύθερος χρόνος είναι τόσο περιορισμένος που τείνουμε να τον ξοδεύουμε για τον εαυτό μας (συχνά και μόνο με τον εαυτό μας!). Το να προσπαθείς να εντάξεις χρόνο να χαλαρώσεις αλλά και να κάνεις παράλληλα πράγματα που σου αρέσουν μπορεί να γίνει τόσο δύσκολο που καμιά φορά κι εμείς απορούμε με τους εαυτούς μας κι αναρωτιόμαστε που πήγε ο προσωπικός μας χρόνος. Στ’ αλήθεια! Δεν τα βγάζω από το μυαλό μου αυτά, ισχύουν. Το να πας για μανικιούρ ή για κούρεμα ή μέχρι το γυμναστήριο απαιτούν δημιουργικό σχεδιασμό και το να έρθουν όλα στη ζωή βολικά: οι υποχρεώσεις του συζύγου, η υγεία των παιδιών, η δουλειά.
8. Μερικές φορές χρειάζεται απλώς να καθίσουμε. Μετά από τόση ενέργεια που καταναλώνουμε στο να κουβαλάμε, να σκουπίζουμε, να καθαρίζουμε, να κυνηγάμε, να ακούμε, να εξηγούμε, να μιλάμε, απλώς χρειάζονται 10, ή 30 ή 120 λεπτά στη σειρά προκειμένου να συνέλθουμε. Για το καλό όλων μας. Ως γονείς, δε σταματάμε να «δουλεύουμε» τα σαββατοκύριακα, ούτε παίρνουμε ποτέ ρεπό, επομένως αυτές οι στιγμές ξεκούρασης είναι καθοριστικές στο να βοηθήσουμε ψυχή και σώμα να ξεκουραστούν και να προετοιμαστούν για το υπόλοιπο της μέρας ή εβδομάδας.
Δεν παραπονιόμαστε για όλα αυτά. Αντιθέτως! Νιώθουμε τεράστια ευτυχία μεγαλώνοντας τα μικρά μας. Θα θέλαμε ωστόσο να βγαίνουμε και να βολτάρουμε περισσότερο.
Οι γονείς με νέα παιδιά είναι αναγκασμένοι να περιοριστούν προκειμένου να διατηρήσουν την ενέργειά τους, αλλά αυτό το στάδιο δεν κρατάει για πάντα!
Άλλωστε, τα πρώτα… χρόνια είναι τα πιο δύσκολα!
ΜΑΡΙΑ Τ.
Μοάζει να δίνονται ικανοποιητικές εξηγήσεις ΑΛΛΑ αφορούν σε μια συγκεκριμένη άποψη και διάσταση του θέματος γονιός-παιδί! Υπάρχου κι άλλες, διαφορετικές και η ένσταση που θα μπορούσα να διατυπώσω στο άρθρο είναι ακριβώς αυτή: μοιάζει να θέτει το θέμα και την αντιμετώπισή του ως μοναδική ενώ δεν είναι. Καμία Γαλλίδα, ή Ελβετίδα, για να αναφέρω κάποιες χώρες που δεν τις ταυτίζουμε με “αυστηρή” ανατροφή παιδιών (όπως Αγγλία και Γερμανία), δεν διαθέτει το χρόνο της ως προς τα παιδιά της με τον τρόπο που περιγράφεται στο άρθρο της Olia και δε μπορούμε να ισχυριστούμε ότι οι Γάλλοι ή οι Ελβετοί είναι “προβληματικοί” ενήλικες. Τουλάχιστον όχι περισσότερο από άλλους. Τελικά μεγαλώνουμε τα παιδιά μας με τον τρόπο που η πραγματικότητά μας μας επιτρέπει, διαφορετικά η οικογένεια με δύο εργαζόμενους, διαφορετικά με έναν ή με δύο ανέργους. Διαφορετικά οι πλούσιοι ή οι φτωχοί, οι μορφωμένοι ή οι αμόρφωτοι. Τα καλά αποτελέσματα δηλαδή τα υγιή και ισορροπημένα παιδιά προέρχονται από γονείς που α) είναι ευχαριστημένοι από τη ζωή και τις επιλογές τους την περίοδο της ανατροφής και β) έχουν αυτοπεποίθηση και προσωπική ισορροπία οπότε προσφέρουν όσα τα παιδιά τους χρειάζονται κι όχι όσα στους ίδιους έλειψαν -ή πιστεύουν ότι τους έλειψαν- και γ) θεωρούν τα παιδιά τους πολύτιμα για λόγους συναισθηματικούς και ΟΧΙ κοινωνικούς. Ας μην ξεχνούμε ότι προτεραιότητα δε σημαίνει αποκλειστικότητα κι όποιος δίνει “τα πάντα” μάλλον ζητάει περισσότερα από όσα δίνει από κάπου αλλού! Όμως χιλιάδες χρόνια η ζωή προχωρά και εξελίσσεται με λάθη, στροφές, ανατροπές, στενοχώριες και χαρές. Στροβιλιζόμαστε μέσα της άλλοτε ευτυχείς κι άλλοτε όχι και …ζούμε. Και κανείς δεν κατέχει την συνταγή του απολύτως σωστού! Ό,τι μπορούμε κάνουμε.
Olia
Καλησπέρα! Θαρρώ αναφέρεται περισσότερο σε μωρά και νήπια η συγγραφέας. Πράγματι, επίσης, οι Γάλλοι κι οι Ελβετοί δεν είναι καθόλου προβληματικοί ενήλικες- κάμποσοι άλλοι ενήλικες όμως, ίσως οι γονείς τους;, φαντάζομαι θα είναι λίγο προβληματισμένοι στα δωματιάκια των ιδρυμάτων τους. What you give is what you take. :)
Ό,τι μπορούμε κάνουμε, αλλά και για ό,τι δε μπορούμε αρχικά και θέλουμε, προσπαθούμε!
NANF
Συμφωνώ απόλυτα με το άρθρο, σαν να το ειχα γράψει εγώ. Να συμπληρώσω πως καποια παιδια σιγουρα ειναι πιο “ευκολα” στο να αναπροσαρμοσουν το προγραμμα τους οταν το χαλασεις, στο να κοιμηθουν οπουδηποτε απλώς όποτε νυσταξουν, στο να φανε απλώς όποτε πεινασουν, αλλα αυτά μάλλον ειναι οι εξαιρεσεις… Και συμφωνω πως αναφέρεται σε μωρά και νήπια περισσοτερο, σιγουρα ενα μεγαλυτερο παιδι έχει διαφορετικές απαιτησεις, οχι λιγοτερες, αλλα διαφορετικές…
Olia
Δεν είναι ευχάριστο να χάνεσαι με φίλους αλλά όταν χάνονται πολλά από εκείνα τα στοιχεία της ζωής που έκαναν την παρέα εφικτή, πολύ περισσότερο όταν αντικαθίστανται- έστω και μονομερώς- από ό,τι συνεπάγεται ένα μωρό-παιδί, μου μοιάζει απλώς φυσιολογικό. Ίσως, Νάντια, έχει να κάνει με το ότι και βάζουμε τα παιδιά μας σε προτεραιότητα και είμαστε χαρούμενες με αυτή μας την επιλογή! :) Φιλιά πολλά!
ΜΑΡΙΑ Τ.
Γίνομαι γονιός δε σημαίνει γίνομαι ΑΛΛΟΣ. Γίνομαι ο εαυτός μου-γονιός. Με προτεραιότητα το/τα παιδί/ιά μου, με τις ανάγκες μου, με τα ενδιαφέροντά μου, τα προσόντα, τα ελαττώματα ενός ενηλίκου που είναι ΚΑΙ γονιός.
Αν κάποιος θέλει να βιώσει τον ερχομό του παιδιού του ως ευκαιρία για να θέσει όρια στον εαυτό του, ας το κάνει ελεύθερα. Αν κάποιος άλλος πιστεύει ότι η μοναδική αγάπη που αισθάνεται για το παιδί του πρέπει να μεταφραστεί και σε αποκλειστική-μοναδική ενασχόλησή του, επίσης είναι ελεύθερος να το πράξει.
Το ίδιο ελεύθερος και απενοχοποιημένος όμως φαντάζει στα μάτια μου κι ο γονιός που μολονότι απέκτησε ένα μωράκι αγαπημένο και πολυφίλητο εξακολουθεί να ενδιαφέρεται για τη δουλειά του,να επιθυμεί το διάβασμα ενός βιβλίου, την ακρόαση της αγαπημένης του μουσικής, την επαφή με τους δικούς του γονείς και τη συνάντηση με τους καλούς του φίλους. Και διαχειρίζεται το χρόνο του με τέτοιο τρόπο ώστε -έστω και με περιορισμούς- να το πετυχαίνει.
Ένας πολυδιάστατος άνθρωπος δε σταματά να είναι τέτοιος επειδή έγινε γονιός. Κι ένας ώριμος γονιός αντιλαμβάνεται πως το βρεφούδι έχει ανάγκη την παρουσία του κατά προτεραιότητα και φθίνουσα πορεία ευθέως ανάλογη με την ηλικία του.
Η προσπάθεια να εξηγήσουμε την επιλογή διαχείρισης του χρόνου μας και των ΔΙΚΩΝ ΜΑΣ συναισθηματικών αναγκών -“αφήνω τη δουλειά μου για να μεγαλώσω τα παιδιά”, “δε βλέπω τους φίλους λόγω παιδιών”, “δεν προλαβαίνω να μιλήσω με τους γονείς” κλπ- με όρους λογικής και δεοντολογίας είναι μάλλον προσπάθεια να πείσουμε (και να πεισθούμε?) γι αυτές ενώ δεν χρειάζεται. Εκείνο που χρειάζεται είναι -ίσως- να κοιτάξουμε μέσα μας και να απαντήσουμε σε δύο ερωτήματα: είμαι της ήσσονος-μικρότερης- προσπάθειας? και αν ναι, γιατί αυτό με πειράζει?
Olia
τι προτεραιότητα καλέ; κοροιδευόμαστε; ποιος δουλεύει, έχει μωρό, Μ Ω Ρ Ο, και προλαβαίνει να βγει, να διαβάσει, να ακούσει τις μουσικούλες τους και να δει και τους γονείς του;!; Να σας απαντήσω. Αυτός που έχει μωρό, αλλά δεν το μεγαλώνει.
Επίσης, ποιος μπορεί να έχει “μοναδική ενασχόληση” το παιδί του; Και ποιος θα δουλέψει; Ποιος θα μαγειρέψει, θα φτιάξει το σπίτι, κι όλα τα υπόλοιπα χαριτωμένα της καθημερινότητας; Δεν είναι θέμα διαχείρισης χρόνου, είναι θέμα πραγματικότητας (δεν υπάρχει επιπλέον χρόνος) και ονειροφαντασίας (το έχω παρκαρισμένο κάπου, πάω γραφείο, χτυπάω κι ένα γυμναστήριο μετά, πάω κι ένα κομμωτήριο- τι να γυρίσω στις 4 που θα κοιμάται, τι στις 7 σου λέει κι έχει φάει κι άλλο ένα τριωράκι που θα μπορούσε να έχει επαφή με το παιδάκι). Κλείνοντας, ήσσονος προσπάθειας είναι όσοι κάνουν ένα παιδί κι επικεντρώνονται στο να μην αλλάξει η ζωούλα τους, κοινώς ζουν σε ένα καθεστώς ανωριμότητας το οποία διαιωνίζεται και τους κάνει δέκα, εικοσι ή τριάντα χρόνια αργότερα να αναρωτιούνται αν τους αγαπούν τα παιδιά τους ή αν θα τους συνδράμουν σε μια δύσκολη περίσταση. Αι στο καλό, συγχύστηκα- πήγε και τρεις… ουφφφφφ.