Ενδεχομένως το μάτι σου με το κάστρο της Αστυπάλαιας έχει την ίδια σχέση που είχε η Ρώμη με τους δρόμους της: όλα οδηγούν εκεί.
Φτάνεις στην Αστυπάλαια, βλέπεις από τη μια δαντελωτές ακτές και παραλίτσες παντού! Βοτσαλάκι εδώ, άμμουδερή εκεί, πιο λεπτή άμμος, πούδρα, πιο χωμάτινη, με αρμυρίκια, χωρίς, με σαιζ λονγκ, χωρίς- σε συνδυασμό με τους 40 βαθμούς που ψήνουν το κεφάλι σου, λιώνεις, σπαρταράς σαν ψάρι για να βρεθείς σε κάποια απ ‘αυτές.
Κι από την άλλη το Κάστρο. Το βλέπεις και λες: αν πάω με ήλιο θα λιώσω- θ’ αφήσω τα κόκαλάκια μου σε κανένα καλντερίμι- ξέρετε, Κάστρο, δε τα φτιάχνουν ούτε χαμηλά ούτε προσβάσιμα. :)
Ανεβήκαμε γιατί δεν αντέχω να κρατηθώ μακρυά από μια καστροπολιτεία- ειδικά νεκρή. Σας το έλεγα και παλιότερα, κάτι από τις προηγούμενες ζωές τους, με τραβάει στα συντρίμμια.
Έτσι και σ’ αυτό εδώ. Το κάστρο ήταν το λιγότερο σε σχέση με τη ζωή που φιλοξενούσε: ψυχές που τρέμαν σύγκορμες μη χάσουν τη ζωούλα τους από κανένα πειρατή, κι εφορμούσαν εκατοντάδες απ’ αυτούς σα Βορειοευρωπαίοι στο αιγαίο, ακριβώς για τις απάνεμες παραλίες και τους κρυμμένους όρμους.
4000 κορμιά, τεντωμένα από την αγωνία της κρίσιμης ώρας και της δύσκολης στιγμής, μέσα στην καστροπολιτεία που ο Καπετάν Μιχάλης της Μαλτεζάνας μου είπε πως εκείνους τους καιρούς το κάστρο ήταν τόσο πυκνοκατοικημένο που αν δύο άνθρωποι βάδιζαν με διαφορετική φορά στο καλντερίμι, ένας από τους δύο έπρεπε να κάνει πίσω για να περάσει ο άλλος.
Έτσι, ανάμεσα σε βενετσιάνικα διατάγματα της πάμπλουτης οικογένειας των Κουιρίνι, αυτοί που έχτισαν και το Κάστρο, στα πυκνά τριώροφα σπιτάκια, τις δύο ενορίες με τις εκκλησιές τους, τα εργαστήρια, τα μαγειρέματα και τα ξεφωνισματα των παιδιών περνούσαν οι μέρες στην καστροπολιτεία.
Τα σπίτια ήταν έργο τέχνης. Κάποια κολλημένα στο τοίχος και τ’ άλλα όπου υπήρχε ελεύθερος χώρος, τριώροφα, με μια οικογένεια ανά όροφο, μακρουλά σαν κοντέινερ, με ελάχιστα ανοίγματα, παταράκι σε δύο επίπεδα για γονείς- παιδιά και υπέροχα ξύλινα στοιχεία μέσα κι έξω.
Δε διατηρήθηκε τίποτα. Βασικά γιατί τη στιγμή που οι Ευρωπαίοι συντηρούσαν κάστρα, τα έθεταν υπό την προστασία οργανισμών και φορέων κι έβαζαν τον πρώτο λίθο τόσο για την αποκατάσταση όσο και την ανάδειξή τους, εμείς πολεμούσαμε για την ανεξαρτησία και λίγο μας ένοιαζε αν το κάστρο μια μέρα θα το επισκέπτονται κάτι χλωμά πρόσωπα που τείνουν να κοκκινίζουν σε κάθε επαφή με τον ήλιο κι είναι διατεθειμένα να πληρώνουν κάτι που λέγεται “αντίτιμο εισόδου”. Θα μου πείτε τους εκδικούμαστε όταν τολμάνε να πάνε στην Ακρόπολη, αλλά ας είναι- αυτό είναι άλλο θέμα.
Τα υλικά με τα οποία ήταν φτιαγμένα τα αμέτρητα σπιτάκια της καστροπολιτείας, ξηλώθηκαν και αποτέλεσαν βάση για τα νέα σπίτια, όταν οι πειρατές εξέλειξαν κι οι Αστυπαλιώτες τόλμησαν επιτέλους να βγουν έξω και να αναπτυχθούν χωρίς το συνεχή φόβο τους.
Φαντάζομαι αυτό τον άδειο χορταριασμένο χώρο γεμάτο φωνές, σπίτια. Προσπαθώ να σκεφτώ πως μπορεί να ήταν να μη χωράς να περάσεις και μόνη ελεύθερη μεριά να υπήρχε εδώ ακριβώς που δείχνουν οι εικόνες, μπροστά από την εκκλησίτσα του Αγιού Γεωργίου και τα σταυροθόλια της. Τι ζωή! Τι ζωντάνια! Τι περασμένα μεγαλεία!
Κι από τότε πέρασαν χρόνοι πολλοί. Κι άδειασε, ερήμωσε, γκρεμίστηκε, μερικώς αποκαταστάθηκε, αλλά στέκει εκεί. Αγέρωχο και καλοφτιαγμένο σαν κορώνα στο κεφάλι του βράχου. Έτοιμο να πει τα μυστικά του σε όποιον θελήσει να τα μάθει.
Τυπικά:
– το κάστρο είναι ανοιχτά κάθε μέρα όλη μέρα- στυλ ξέφραγο
– ξέφραγο λέμε! τι εισητήριο;!
– Τόσο για το κάστρο όσο και για την Αστυπάλαια σας προτείνω ανεπιφύλακτα τον απίθανο οδηγό ΑΝΕΞΕΡΕΥΝΗΤΗ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ των εκδόσεων ROAD, από τον Ανδρέα Θεοδοσόπουλο κι εκδότη το Στέφανο Ψημένο. Από το 2005 που κυκλοφόρησε το αντίτυπο που έχω εγώ δεν έχει αλλάξει σχεδόν τίποτα.
Μη χάσετε καν χρόνο με κάτι άλλο σε οδηγό, ειλικρινά και μην παραλείψετε να ρωτάτε τους ντόπιους που είναι γλυκύτατοι και ευχάριστοι συνομιλητές!
