Η Κόκκινη Μαρία, Κυριάκος Αθανασιάδης

Μερικές φορές είναι πολύ ωραίο να σε διαψεύδουν οι ίδιες σου οι προσδοκίες. Εκεί που έχεις σχηματίσει μία εντύπωση, να έρχεται το δεδομένο να σου ανατρέπει ευχάριστα κάθε διαφορετική προσμονή. Κάπως έτσι συνέβη και με το σημερινό μας βιβλίο.

Ξεκίνησα να διαβάζω την «Κόκκινη Μαρία» με την εντύπωση ότι κρατούσα στα χέρια μου ένα εφηβικό βιβλίο, με το θέμα του να γυρνά ανάμεσα στα σκοτεινά μονοπάτια του κόσμου όπου κατοικούν τα παιδιά των Φαναριών. Κατέληξα, ωστόσο, με την αίσθηση ότι τελικά απευθύνεται πολύ περισσότερο σε εμάς τους ενήλικες και την στάση μας απέναντι στην απώλεια, στην δεύτερη ευκαιρία, στο διαφορετικό, στη βία, σε ό,τι αποκαλούμε Κακό, στην ελπίδα.

   Ξεκίνησα να διαβάζω έναν συγγραφέα, για το ύφος γραφής του οποίου είχα την  αίσθηση ότι είναι περισσότερο χιουμοριστική, αυτοσαρκαστική, ενίοτε δηκτική, σίγουρα όμως πολύ δυναμική και κατέληξα να διαβάζω ένα βιβλίο πλασμένο με αφάνταστη τρυφερότητα, παιδικά όνειρα, χαμόγελα και ελπίδα.

Ένα αγόρι. Ένα κορίτσι που ζωγραφίζει στο χιόνι. Ένας έρωτας που γεννιέται. Μια κοινωνία που κρύβεται. Ένα μαχαίρι που κόβει. Μια αγάπη πελώρια που λάμπει.

Ο Άρης, ένας μικρός έφηβος ανταμώνει με το βλέμμα του μια παραμονή Χριστουγέννων το μικρό ξανθό κορίτσι στα φανάρια, που ζωγραφίζει και πουλάει τους πίνακές της, Και κάπως έτσι, παρακαλώντας τον πατέρα του να την φέρει μαζί τους στο σπίτι, ξεκινάει η ιστορία μας. Γιατί το κορίτσι αυτό, είναι η δική του στιγμή, αυτή που έρχεται να φωτίσει τον κόσμο του, μετά από τη θλίψη και το σκοτάδι που έφερε στη ζωή του ο χαμός της μητέρας του.

«Και ο Άρης είδε πράγματι για μια στιγμή το πρόσωπό του να αιωρείται εκεί μπροστά της (ή τάχα να του φάνηκε;) κι ήταν αυτός ο ίδιος, όπως ακριβώς ήξερε τον εαυτό του : τον έκανε ολόιδιο, όπως έμοιαζε εκείνην ακριβώς τη στιγμή – και μέσα σε εκείνη την στιγμή άλλαξε. Και δεν θα ήταν ποτέ πια ο ίδιος»

Και κάπως έτσι ξεκινάει ένα κυνηγητό μέσα στον σκοτεινό, υπόγειο χώρο όπου κατοικούν τα παιδιά των Φαναριών. Μέσα στην υγρασία, το σκοτάδι, τον φόβο και την απειλή, όλα αυτά τα συναισθήματα που σου γεννά η καταπίεση, η εξαθλίωση, η έλλειψη ελπίδας, η ματαιότητα, η εκμετάλλευση.

«Ο Άρης είδε τα παιδιά, τα χαμένα, ξεχασμένα, ανύπαρκτα παιδιά, και ήταν όλα τους φτιαγμένα από δάκρυα, και ήταν όλα τους φτιαγμένα από πολλά, από αστείρευτα, αστείρευτα κρύα δάκρυα.

Κάποια γλιστρούσαν (όπως γλιστρά το δάκρυ στο μάγουλο και φτάνει στο στόμα και το πίνουμε) και έρχονταν στο Νησί, και γίνονταν το Νησί, γλιστρούσαν και κατέβαιναν στα χάδια και στα φιλιά του Νησιού, χαμένες, χαμένες ψυχές, ψυχές από δάκρυα που δε θα έκλαιγαν πια άλλο γιατί αρκετά είχαν κλάψει, γιατί αρκετά, αρκετά είχαν κλάψει πια.»

Οι περιγραφές του κόσμου αυτού παραπέμπουν σε αναγνώσματά μας, μυστηρίου και αλλοτινών κόσμων, που η ενοχή μας και μόνο μας κάνει να πιστεύουμε η αλήθεια τους μένει στις σελίδες των βιβλίων και όχι λίγα μέτρα πιο πέρα από το σπιτικό μας. Γιατί είναι εκεί, όλη αυτή η σκοτεινή πλευρά, με όποια μορφή και αν λαμβάνει κάθε φορά. Είναι εκεί και σκοτώνει αθώες ψυχές, ελπίδες, ζωές ολόκληρες.

Και εμείς μένουμε να ξεφυλλίζουμε το παραμύθι της Κόκκινης Μαρίας και να γεμίζουμε ερωτηματικά, όπως «Πώς δεν δε λένε;». Και τόσα άλλα ερωτήματα, ικανά να σε βγάλουν από την ασφάλεια της πολυθρόνας σου και να σε φέρουν αντιμέτωπο με την ευθύνη της επιλογής και θέσης απέναντι στον εαυτό σου και σε μία κοινωνία που επιτρέπει χώρους όπως το Νησί.

Ταυτόχρονα γεμίζουμε με αγάπη, έρωτα, ενθουσιασμό και τόσα άλλα ικανά να σε κάνουν να νιώσεις ξανά παιδί, σαν να είναι η πρώτη φορά, σαν το πρώτο χάδι και το πρώτο φιλί. Να αναρωτιέσαι το πώς καταλαβαίνεις ότι αυτή είναι η καρμική στιγμή στη ζωή σου, αυτή που έρχεται να σου δώσει για όλα όσα σου έχει πάρει πριν;

«Το κρύο ήταν ωραίο, και ήταν τραχύ. Ωραίο, ωραίο κρύο. Και η γεύση των χειλιών της ένας έξαλλος καλοκαιριάτικος ήλιος»

Βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα την γρήγορη γραφή του Αθανασιάδη,  ειδικά σε σημεία επαναλήψεων φράσεων και λέξεων, κάτι σαν να αυξανόταν ταχέως ο σφυγμός μου, αναλόγως της εντάσεως της στιγμής. Και είναι πολλές αυτές οι στιγμές, ευχάριστες ή δυσάρεστες, που σε συνεπαίρνουν και ανυπομονείς για τη συνέχεια της δράσης ή την ένταση του συναισθήματος.

Έρχεται να σε ανταμείψει, με έναν σκληρό τρόπο, αλλά τόσο αληθινό. Όπως είναι πάντα όταν η ελπίδα παλεύει μέχρι θανάτου, γενναία, να ξεφύγει της υποταγής.

Εμπιστευτείτε την ψυχή σας στα χέρια αυτού του κόκκινου βιβλίου, της Κόκκινης Μαρίας. Θα σας ανταμείψει ευχάριστα.

Γιατί σαν το βιβλίο, την υφή και μυρωδιά του, δεν έχει…

Σας εύχομαι καλή ανάγνωση!

Η Κόκκινη Μαρία, Κυριάκος Αθανασιάδης, εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ

υ.γ 1 Έβλεπα προχτες, από τις σπάνιες φορές που συμβαίνει, τηλεόραση, ακινητοποιημένη από το παρολίγον σπασμένο πόδι μου, τον επίλογο σε επεισόδιο γνωστής σειράς να αναφέρεται ότι 1 στους 4 Έλληνες στην εποχή της κρίσης έχουν πέσει θύματα trafficking. Σκοτεινός κόσμος. Συνειρμοί. Τραγικό.

υ.γ 2 Ο μικρός Άρης δυναμώνει με το να βάζει τον αντίχειρα του μέσα στη γροθιά της παλάμης του. Εσείς;

υ.γ 3 Επειδή οφείλουμε στον εαυτό μας να βρίσκουμε την παιδική αθωότητα που είναι κρυμμένη μέσα μας, και λίγη από την τρέλα αυτής, απολαύστε μαζί μου…