Την περασμένη Κυριακή είχαμε την τύχη να βρεθούμε στο Φαργκάνη και να παρακολουθήσουμε, Δάφνη και μαμά, την παράσταση κουκλοθεάτρου «Ο Πυγολαμπίδας». Την είχα ξεχωρίσει για την πρωτότυπή της ιστορία: ένα πυγολαμπιδάκι γεννιέται στο δάσος και μεγαλώνοντας μαθαίνει για τον κύκλο της ζωής. Η καλή μου τύχη και μια σειρά απίστευτες συγκυρίες συνετέλεσαν ώστε δύο μέρες αργότερα να κάθομαι απέναντι στην σκηνοθέτη και ηθοποιό Χριστίνα Ζουρίδου και μέσα από την κουβέντα μας να ξαναβλέπω αυτό το τόσο ιδιαίτερο έργο να ξαναζωντανεύει.
Χριστίνα, γράφετε ότι απευθύνεστε σε παιδιά προσχολικής ηλικίας αλλά δεν το πίστεψα! Τώρα όμως που είδα το έργο και το διαπίστωσα θέλω να ξαναέρθω και να φέρω και το μικρό μου! Μέχρι πότε παίζετε;
Μέχρι τις 18 Δεκέμβρη, ο «Πυγολαμπίδας» ανεβαίνει κάθε Κυριακή στις 15.00 και από τις 14 Ιανουαρίου μεταφερόμαστε το Σάββατο στις 6 το απόγευμα. Τα παιδιά όλων των ηλικιών είναι ευπρόσδεκτα- ποτέ δε νιώσαμε για κάποιο παιδάκι ότι ενοχλεί και παίζουμε συχνά με καρότσια στην πλατεία! Τα παιδιά αναζητούν ερεθίσματα και χαιρόμαστε που είμαστε εκεί για να τους τα δώσουμε!
Γιατί σταματάτε για τις γιορτές;
Επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε μια σταθερή σκηνή κουκλοθεάτρου στη Θεσσαλονίκη και το Φαργκάνη Art είναι ο ιδανικός χώρος. Ο επιχειρηματίας, κ. Ζαφειρίου, μοιράζεται αυτό το όνειρο και αναλαμβάνει με δικές του δαπάνες να προχωρήσει σε αυτή την ανανέωση. Γι’ αυτό και κλείνουμε μέσα στις γιορτές προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητες εργασίες.
Σε τι θα διαφέρει η σκηνή και η πλατεία όταν οι εργασίες τελειώσουν και η πρώτη μόνιμη σκηνή κουκλοθεάτρου γεννηθεί;
Καταρχάς θα κατέβει η σκηνή. Δε βλέπουμε κουκλοθέατρο στο ίδιο ύψος που παρακολουθούμε θέατρο. Επίσης, υπάρχει πρόβλεψη για ειδικά μαξιλάρια τα οποία ράβονται και προσαρμόζονται στα καθίσματα έτσι ώστε τα παιδιά να κάθονται ακόμη πιο ψηλά σε σχέση με τους ενήλικες και να έχουν απρόσκοπτη θέα. Το σύνολο των αλλαγών θα κάνει τις παραστάσεις κουκλοθεάτρου πιο απολαυστικές για τους θεατές μας, μικρούς και μεγάλους.
Μιλώντας για κουκλοθέατρο, ένας μέσος θεατής περιμένει μάλλον κάτι στατικό, σε αντίθεση με αυτό που θα συναντήσει στον «Πυγολαμπίδα». Ποιες οι ρίζες αυτής της προκατάληψης;
Το κουκλοθέατρο είναι το θέατρο με κούκλες, ωστόσο υπάρχουν πολλών διαφορετικών ειδών κούκλες και τεχνικές. Στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν σχολές κίνησης κούκλας ή κουκλοθεάτρου με αποτέλεσμα οι κουκλοπαίχτες- ηθοποιοί να μην έχουν επαρκή κατάρτιση στο πώς να κινούν την κούκλα «ζωντανά» κι άρα να μένουμε σε ένα στατικό και εγκλωβισμένο αποτέλεσμα.
Κουκλοθέατρο και Πούπουλο έχουν μια σχέση αγάπης δεκαετίας τώρα, σωστά;
Το Θεατρικό, Εικαστικό, Καλλιτεχνικό Κέντρο που οι περισσότεροι γνωρίζουν ως Πούπουλο έχει πορεία 34 ετών στα θεατρικά πράγματα της πόλης και είναι εκείνο που σύστησε πρώτο στους μικρούς θεατές, στους οποίους και επικέντρωσε τις δυνάμεις του, τεχνικές όπως το Μαύρο θέατρο, το κουκλοθέατρο, τη μαριονέτα, την παντομίμα, το θέατρο δρόμου που ήταν άγνωστες στο ευρύ κοινό της Θεσσαλονίκης.
Μιλώντας για όλες αυτές τις διαφορετικές προσεγγίσεις, πόσο δύσκολο είναι να τις παντρέψεις; Ρωτώ γιατί στον Πυγολαμπίδα ζήσαμε μια πλούσια θεατρική εμπειρία με κλασσικό θέατρο, κουκλοθέατρο, θέατρο σκιών και μαύρο θέατρο- τη δυσκολεύετε λιγάκι τη ζωή σας;
(γελάει) Ως ηθοποιοί έχουμε κάνει πολλά! Θέλουμε να κάνουμε κάτι δικό μας, να δοκιμάσουμε, να πειραματιστούμε, να βρούμε κι άλλους δρόμους έκφρασης! Για εμάς, εκεί είναι η μαγεία, εκεί βρίσκουμε κέφι και ομορφιά!
Χρειάζεται ιδιαίτερη κατάρτιση ένας ηθοποιός για να ανταποκριθεί;
Σίγουρα! Ειδικά στην περίπτωση του «Πυγολαμπίδα» που ο ηθοποιός δε βρίσκεται πίσω από ένα πάνελ, φορώντας μια γαντόκουκλα αλλά συμμετέχει σωματικά ενεργά στην παράσταση, τραγουδώντας, χορεύοντας και αλληλεπιδρώντας με τις κούκλες, είναι απαραίτητο.
Οι κούκλες είναι πολύ ξεχωριστές και με γυρίζουν στη δική μου παιδική ηλικία- τις κατασκευάζετε μόνοι σας από την αρχή;
Βεβαίως! Η κατασκευή της κούκλας είναι πολύ ιδιαίτερη διαδικασία, πολύ παραπάνω για εμάς που χρησιμοποιήσαμε διαφορετικών τύπων κούκλες. Στο εξωτερικό, υπάρχουν μέχρι και εργοστάσια παραγωγής κούκλας αλλά εμείς προτιμήσαμε τη ζεστή αίσθηση της χειροποίητης κατασκευής.
Μοιάζετε πολύ δεμένη ομάδα- επιλέγετε τα έργα που ανεβάζετε συλλογικά;
Πράγματι είμαστε δεμένη ομάδα! Πέρα από το ότι δουλεύουμε δεκαετίες μαζί, με κατάρτιση, γνώση και κοινό όραμα, κάποιοι όπως εγώ, ξεκινήσαμε να συνεισφέρουμε ως παιδιά που παρακολουθούσαμε τα εργαστήρια θεατρικής αγωγής που διοργάνωνε το Πούπουλο και συνεχίσαμε ως επαγγελματίες. Αυτονόητα διαλέγουμε τα έργα μαζί.
Η ιστορία του Πυγαλομπίδου είναι τόσο τρυφερή! Με τι κριτήριο την επιλέξατε;
Ο «Πυγολαμπίδας» έχει την ιδιαιτερότητα να μας μιλά για κάτι πολύ πραγματικό, αν και άπιαστο σαν πυγολαμπίδα: πραγματεύεται μέσα σε ατμόσφαιρα αισιοδοξίας και ελπίδας τη ζωή την ίδια: γεννιόμαστε, μεγαλώνουμε, ερωτευόμαστε, πεθαίνουμε.
Πολύ διαφορετική πλοκή κι εξέλιξη από τα κλασικά παραμύθια…
Πράγματι, ο φόβος δεν μπαίνει στο επίκεντρο όπως σε πολλά κλασσικά παραμύθια που το παιδί βρίσκεται να φοβάται το δάσος ή τον λύκο. Στον «Πυγολαμπίδα» προκύπτει η σκληρότητα μέσα από το παραμύθι, η σκληρότητα του κύκλου της ζωής που όμως είναι ταυτόσημος με τη φυσική μας εξέλιξη.
Περνάει όμως τόσο γλυκά αυτό το μήνυμα μέσα από την παράσταση-
Τα παιδιά έχουν φοβερή αντίληψη, παρά το γεγονός ότι οι μεγάλοι δεν τους μιλάμε για πολλά πράγματα και ο κύκλος της ζωής είναι ένα από αυτά. Όταν έρχεται ο χειμώνας και οι πυγολαμπίδες παγώνουν και πεθαίνουν, τα παιδιά εντυπωσιάζονται γιατί ακριβώς αγνοούν ότι η απώλεια είναι μέρος της ζωής.
Και στο σημείο που ο Πυγολαμπίδες δε μπορεί να παντρευτεί την Πασχαλίτσα αλλά πρέπει να παντρευτεί την Πυγολαμπιδίτσα είχαμε επανάσταση και σωρεία «γιατί μαμά;!»!
Πράγματι! Οι περιορισμοί είναι μέρος της ζωής: το κάθε ζουζουνάκι θα βρει το ταίρι του στο όμοιό του και μαζί θα ανοίξουν ένα καινούριο κύκλο ζωής κι όλη αυτή η αλληλουχία εξασφαλίζει την ίδια τη συνέχει α της ζωής! Αν μιλούσαμε στα παιδιά για κάποια θέματα απαλλαγμένοι από το φόβο ότι αυτά είναι «δύσκολα», «δυσάρεστα» ή «στενόχωρα» θα μπορούσαμε να τους δώσουμε καλύτερη εικόνα για τον κόσμο.
Ένα στοιχείο της παράστασης που μας καθήλωσε είναι η ζωντανή μουσική: τι υπέροχη ιδέα και τι καταπληκτικός μουσικός!
Ο Νώντας βρίσκεται επί σκηνής καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης και ντύνει με ήχους και μουσική την αφήγηση. Η μουσική ζωντανεύει την κούκλα, κάνει το βάδισμα, το πέταγμα, τη λύπη και τη χαρά απτά και αληθινά στοιχεία. Φυσικά και χρειάζονται ιδιαίτερες δεξιότητες και ευαισθησία από την πλευρά του μουσικού προκειμένου να συντονιστεί με τους ηθοποιούς, τις κούκλες και την όλη δράση. Είναι ένα πείραμα που στην προκειμένη περίπτωση πέτυχε!
Κίνηση, λόγος, μουσική, χορός, τραγούδι, φώτα… Νομίζω ότι αρχίζω και καταλαβαίνω τι καθηλώνει τους μικρούς θεατές και δεν είναι ένα πράγμα!
Πράγματι, με τον “Πυγολαμπίδα” ανεβάζουμε ένα έργο αισθήσεων. Τα παιδιά χαίρονται, εντυπωσιάζονται, συμμετέχουν, καμιά φορά σηκώνονται κι από τις θέσεις τους- πάντως σίγουρα δε μένουν αδιάφορα!
Υπάρχει κάτι που θα άλλαζες στην παράσταση;
Δε θα μου έλειπαν σίγουρα όλες οι τεχνικές δυσκολίες που σχετίζονται με το γεγονός ότι παίζουμε κουκλοθέατρο σε ένα σινεμά αλλά σύντομα η πρώτη σταθερή σκηνή κουκλοθεάτρου στο Φαργκάνη Art θα είναι γεγονός για τη Θεσσαλονίκη, οπότε να κάτι που θα αλλάξει προς το καλύτερο.
Η Θεσσαλονίκη φιλοξενεί πλέον το δικό της Φεστιβάλ Κουκλοθεάτρου και Παντομίμας στο Μέγαρο Μουσικής. Πώς σου φαίνεται η διοργάνωση;
Είναι μεγάλο ευτύχημα ότι το κοινό της Θεσσαλονίκης μπορεί να παρακολουθήσει πλέον κουκλοθέατρο και παντομίμα σε μια ενιαία διοργάνωση. Αυτό που μας προβληματίζει ωστόσο είναι οτι η διοργανώτρια αρχή αρνείται να συνεργαστεί με τοπικές ομάδες και να φιλοξενήσει σχήματα της πόλης. Πώς θα καταφέρουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα αν δεν ενώσουμε δυνάμεις;
Λέει κάτι για το κοινό της πόλης η ύπαρξη της διοργάνωσης;
Σαφώς ότι η πόλη είναι ανοιχτή σε αυτή τη μορφή τέχνης κάτι για το οποίο παλεύουμε 34 χρόνια τώρα στο Πούπουλο.
Καθώς οδεύουμε στο τέλος της συνάντησής μας, ήθελα να σε ρωτήσω το εξής: είναι σπάνιο πράγμα στη ζωή ενός ηθοποιού να κάθεται τις γιορτές ή μου φαίνεται;
Είναι περίεργο να μη δουλεύω 24, 25 και 26 Δεκεμβρίου πράγματι- ωστόσο επειδή φέτος τα Χριστούγεννα πέφτουν Κυριακή, κατανοούμε και σεβόμαστε την παράδοση του οικογενειακού τραπεζιού γι’αυτό και επιλέγουμε να μην παίξουμε εκείνη τη μέρα. Τώρα που το σκέφτομαι πάντως, αυτές μπορεί να είναι και οι πρώτες μου γιορτές στο σπίτι!
Και μια ευχή για το 2017- ιδανικά εμπνευσμένη από τον Πυγολαμπίδα;
Ας μάθουμε να δίνουμε χρόνο. Ο χρόνος είναι ο καλύτερος γιατρός- τα όνειρά μας, οι σκέψεις μας, οι επιθυμίες μας: σε όλα πρέπει να δίνουμε χρόνο. Σε κάθετι που φανταζόμαστε, επιθυμούμε ή δημιουργούμε: χρόνος- κι όλα θα πάνε καλά!
Χριστίνα, σε ευχαριστούμε πολύ, τόσο για την παράσταση όσο και για τη συνέντευξη!
Αυτή η πυγολαμπίδα… ο “Πυγολαμπίδας” δε θα περιμένει την άνοιξη αλλά θα πετάξει από τον Ιανουάριο, στη νέα, μόνιμη σκηνή κουκλοθεάτρου του Φαργκάνη Art και σας περιμένει όλους τα Σάββατα στην παρέα του!
