Στις παρακάτω γραμμές θα δείτε το blueprint της ομιλίας μου της 28/01/2019 στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης για τον τρόπο με τον οποίο μιλάμε στα παιδιά για τον Κανονισμό Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και, σαφέστατα, για τα προσωπικά τους δεδομένα που για την ώρα είναι μη κατοχυρωμένα.
Η ομιλία μου παρουσίαζε τα τέσσερα στάδια της προσέγγισης και αποτυπώνει τη μεθοδολογία που χρησιμοποίησα προκειμένου να σχεδιάσω το εν λόγω πρόγραμμα, όταν η επικεφαλής του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Europe Direct, όπου εργάζομαι τα πρωινά, κυρία Χρυσάνθη Αντωνίου συνέλαβε την πολύ πετυχημένη ιδέα να δομήσουμε ένα επίκαιρο παιδαγωγικό πρόγραμμα με αφορμή τον νέο Κανονισμό Προστασίας Π.Δ.
Το πρόγραμμα έχει παρουσιαστεί σε παιδιά πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, σε δημοτικά σχολεία, περιφερειακές βιβλιοθήκες αλλά και την κεντρική βιβλιοθήκη του δήμου Θεσσαλονίκης με μεγάλη επιτυχία, αν κρίνω από τις αντιδράσεις τους και τις γνώσεις με τις οποίες επιστρέφουν στο σπίτι!
1. Η αρχική προσέγγιση-
Λέξη κλειδί ενσυναίσθηση-
Τα παιδιά είναι σκανερ – όλα μετράνε. Και η κάθε μικρή λεπτομέρειες. Τι φοράς, αν έβγαλες ένα σπυρί στη μύτη, αν αυτοσαρκάζεσαι, αν θέτεις όρια.
Αν τους κάνεις να γελάσουν, κρατάς το ενδιαφέρον τους
Αν έχοντας τον ενδιαφέρον τους, φερθείς με σεβασμό στο χρόνο και τη διάθεσή τους: μπορείς να τους περάσεις οποιαδήποτε πληροφορία θέλεις: είναι ανοιχτά.
Επομένως:
Συστηνόμαστε στη γλώσσα που μπορούν να καταλάβουν- μόνο το μικρό όνομα
Όχι όλια παναγιωτοπουλου- σκέτο όλια
Όχι Κέντρο ευρωπαϊκής πληροφόρησης αλλά γραφείο που δίνει πληροφορίες για την ευρωπαϊκή ένωση- με παραδείγματα που μπορεί να τους αγγίξουν- ένα ταξίδι, ψώνια από το ίντερνετ.
Τονίζεις ότι ήδη ξέρουν περισσότερα από τους γονείς τους.
Γενικά, τα παιδιά κολακεύονται! Σε αυτή την ηλικία έχουν δυνατό εγωισμό. Τους αρέσει να έχουν δίκαιο ενώ σιχαίνονται να τους πιάνεις αδιάβαστους.
Δεν αφήνεις κενό, τίποτα που να μην καταλαβαίνουν, μόλις εισαχθεί ο όρος ΕΕ – δίνεις αμέσως την πάσα για πληροφορίες
Κι έτσι μπαίνουμε στη δεύτερη φάση:
2. Πληροφόρηση βάσης
Λέξη κλειδί- επίγνωση
Συνειδητοποιούμε ότι θα μιλήσουμε στα παιδιά για ένα θέμα που είναι ήδη αρκετά δύσκολο και άγνωστο από πολλούς ενήλικους. Το θέμα επίσης είναι άυλο και θεωρητικό, επιπλέον δυσκολίες για ένα παιδί.
Εξισορρόπηση:
- δίνουμε απτό εποπτικό υλικό- ΧΑΡΤΕΣ (επιλέγουμε συνειδητά την έντυπη μορφή, όπως και τώρα)
- σεβόμαστε τους χρόνους απορρόφησης των παιδιών που διαφέρουν από των ενηλίκων- επιτρέπουμε αντιδράσεις και μικρές εκτροπές από το θέμα/ κρατάμε μέρος του εντύπου εποπτικού υλικού για το τέλος , για να μην αποπροσανατολιστούν από την πληθώρα ερεθισμάτων
- ξεκινάμε από την αρχή- τι είναι η Ευρώπη/τι είναι η ευρωπαϊκή ένωση—είναι το ίδιο, τρώγονται;. Και μέσω μια εκμαιευτικής διαδικασίας συμπληρώνουμε ένα παζλ: αυτό του τι είναι η ΕΕ, ποιες χώρες την συναποτελούν, πως όλες οι χώρες που τη συναποτελούν μοιράζονται αξίες και ιδανικά όπως η αλληλεγγύη (φωτιές στο Μάτι αλλά και στη Σουηδία), πως αυτές οι χώρες κυβερνιούνται από μια κεντρική διοίκηση και διέπονται από κανόνες και νόμους.
Η βάση έχει χτιστεί. Μπορούν να δεχτούν το επικοδόμημα που δεν είναι άλλο από την:
3. Ειδική πληροφορία
Λέξη κλειδί- μέτρο
Δε θα απαιτήσουμε από τα παιδιά να συγκρατήσουν όλες τις πληροφορίες που θα τους δώσουμε αλλά τις πιο βασικές και το μεγαλύτερο μέρος της πληροφόρησης θα έρθει διαλεκτικά και για να καταλάβετε πόσο δύσκολη είναι αυτή η διαδικασία για τα παιδιά- αν γίνει βιαστικά κι όχι σωστά, επιτρέψτε μου να σας υποβάλω σε αυτήν-
Ποτε δε ρωτάμε με το ζόρι- ξεκινάμε με εύκολες ερωτήσεις- βάζουμε την απάντηση στην ερώτηση- για παράδειγμα
Το πρόσωπό μου και η φωτογραφία μου είναι προσωπικό μου δεδομένο; Μπορεί κάποιος να καταλάβει από αυτήν ότι είμαι εγώ;
ποτέ δεν κρίνουμε μια απάντηση ως λάθος- φροντίζουμε να μην πατήσουμε τον εγωισμό τους- φέρνουμε παραδείγματα από θέματα που τους είναι ήδη οικεία
Σε αυτό το στάδιο δίνουμε τον περισσότερο χρόνο μέχρι να φτάσουμε να ενώσουμε τις ερωτήσεις με τις σωστές απαντήσεις και να καταλήξουμε ότι:
Τι είναι τα προσωπικά δεδομένα (όνομα, πρόσωπο, ηλικία, οικογενειακή κατάσταση)
Τι είναι το φβ και όλες οι εφαρμογές στο ίντερνετ (επιχειρήσεις με σκοπό το κέρδος)
Πως μπορεί μια επιχείρηση που έχει στα χέρια της τα προσωπικά μας δεδομένα να μας επηρεάσει; (στοχευμένη διαφήμιση) εδώ δεν τα υποτιμούμε τους λέμε κανονικότατα το παράδειγμα με την Cambridge analytica και το φβ
Κι από εδώ παίρνουμε πάσα για να τους μιλήσουμε για το πώς η ΕΕ μετά το δημοψήφισμα στο ΗΒ ένιωσε πως ήταν η ώρα επανεξετάσει τους νομούς και κανονισμούς της για προσωπικά δεδομένα κι έτσι προέκυψε η ανάγκη για τον gdpr ++data protection keywords
Τι προβλέπει ο gdpr-
Δε μπορεί κάποιος να καταγράψει τα πρ. δεδ χωρίς την άδειά σου
Δε μπορεί να τα δώσει σε κάποιον άλλο χωρίς την άδειά σου
Μπορείς να του ζητήσεις να τα σβήσει όποτε θέλεις
Κι εδώ περνάμε στο τελευταίο μέρος με πάσα «οπότε; Είμαστε όλο προστατευμένοι όταν μπαίνουμε στο ίντερνετ?»
4. Αφομίωση
Λέξη κλειδί- βιωματικότητα /νεολογισμός/
Εδώ με τρόπο προβοκατόρικο θα μάθουν ότι τα δικά τους δεδομένα δεν είναι ακόμη προστατευμένα και ότι είναι χρέος τους να τα προστατεύουν, πράγμα που τους κολακεύει.
Δίνουμε παραδείγματα από παιχνίδια που παίζουν=
Fortnite, angela, blue whale
Ξέρουμε τους φόβους τους= ξέρουμε τις προτιμήσεις τους ήδη οπότε χτίζουμε εκεί :
- να έχουν έναν έμπιστο άνθρωπο περί τα ιντερνετικά/ διαχωρισμός γονέα και γνώστη πληροφορικής
- να μην αφήνονται να φοβηθούν/ τερματίζοντας την εφαρμογή και ενημερώνοντας
- να μην σκέφτονται τόσο το χακινγκ οσο την κακοβουλία
- να μην ντρέπονται να πουν ψέματα για να συγκαλύψουν τα δεδομένα τους/ θέμα ανατροφής
- να ζητήσουν να λάβουν ενημέρωση από την υποδιεύθυνση δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος βορείου Ελλάδος.
Δίνουμε μερικά λεπτά για ένα κύκλο γρήγορων ερωτήσεων που απαντούν άναρχα και την πρόταση για φωτό- όπου εφαρμόζουν gdpr και δέχονται ή αρνούνται να φωτογραφηθούν αφού ρωτήσουν για ποιο σκοπό τους φωτογραφίζω!
Κλείνω πάντα με την ίδια μεταφορά: με το παράδειγμα του σφυριού.
Ένα σφυρί είναι εργαλείο. Μας βοηθάει να καρφώνουμε!
Αν κάποιος όμως το χρησιμοποιήσει κατά τρόπο που ανοίξει το κεφάλι του διπλανού του, το έχει μετατρέψει σε όπλο.
Μην αφήνετε κανέναν να σας πείσει ότι το ίντερνετ είναι όπλο απλώς και μόνο επειδή κάποιοι κακόβουλοι το χρησιμοποιούν έτσι!
(όπλο/εργαλείο)
<3
Πώς το αντιμετωπίζουμε; (συγκαλυμμένα και προστατευμένα δεδομένα)- Σύγκρουση ανατροφής Ελλήνων- με αυτοπροστασία – η συγκάλυψη δεν είναι αγένεια και το ίντερνετ δεν είναι εκκλησία (εξομολόγηση)
Εμπιστοσύνη – για να σε ακούσουν πρέπει να σε εμπιστευτούν και για να σε εμπιστευτούν πρέπει να τους δείξεις ότι ξέρεις το επίπεδό τους