Η ΕΕ συμμετέχει ενεργά στις διεθνείς προσπάθειες για την προώθηση της εξάλειψης του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων (ΑΓΓΟ, στα ελληνικά, FGM, στα αγγλικά, τα αρχικά από τις λέξεις Female Genatalia Mutilation).
Η συζήτηση σχετικά με την εξάλειψη των ΑΓΓΟ περιλαμβάνεται στα ανθρώπινα δικαιώματα και στον πολιτικό διάλογο με τις χώρες εταίρους και τις περιφερειακές οργανώσεις και σε τακτικούς διαλόγους
και διαβουλεύσεις με την κοινωνία των πολιτών και τις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για να υποστηρίξει τις πολιτικές προσπάθειες και τις προσπάθειες υπεράσπισης,
η ΕΕ χρηματοδοτεί και υποστηρίζει ορισμένα έργα παγκοσμίως συμβάλλοντας στην εξάλειψη αυτής της επιβλαβούς πρακτικής.
Τι είναι ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων (ΑΓΓΟ);
Ο ΑΓΓΟ αποτελείται από την (μερική ή πλήρη) αφαίρεση των εξωτερικών γυναικείων γεννητικών οργάνων και την πρόκληση άλλων τραυματισμών στα γυναικεία γεννητικά όργανα χωρίς ΚΑΝΕΝΑ ΙΑΤΡΙΚΟ ΛΟΓΟ.
Υπάρχουν αρκετές παραλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της μερικής ή πλήρους αφαίρεσης της κλειτορίδας, των μικρών χειλέων και των μεγάλων χειλέων, η στένωση του κολπικού ανοίγματος
συνδέοντας τις δύο πλευρές του τραύματος, αφήνοντας μόνο ένα μικρό άνοιγμα για υγρά και έμμηνα υγρά και οποιαδήποτε άλλο μη ιατρικής λογικής ή χρησιμότητας τραυματισμό όπως απόξεση, κούραση, τρύπημα ή καύση.
Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων προκαλεί πόνο, λοίμωξη, προβλήματα σεξουαλικής επαφής, προβλήματα με την ούρηση, προβλήματα με τον τοκετό και θάνατο. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον 500.000 γυναίκες στην Ευρώπη έχουν υποστεί ΑΓΓΟ και 200 εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως.
Εάν η πρακτική συνεχίζεται με τον σημερινό ρυθμό, 68 εκατομμύρια κορίτσια θα περικοπούν μεταξύ 2015 και 2030 σε 25 χώρες όπου ο ΑΓΓ) ασκείται τακτικά και τα δεδομένα είναι διαθέσιμα. Ο ΑΓΓΟ ορίζεται επίσης από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία απαιτεί την ποινικοποίησή του.
Τα θύματά του πρέπει να προστατεύονται σύμφωνα με τα μέτρα στήριξης και προστασίας της σύμβασης στα κράτη μέλη που έχουν επικυρώσει τη σύμβαση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την προσχώρηση της ΕΕ στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης τον Μάρτιο του 2016 (βλέπε ανακοινωθέν τύπου).
Τι κάνει η ΕΕ;
Δεδομένου ότι πρόκειται για ένα θέμα που προκαλεί μεγάλη ανησυχία, η ΕΕ αντιμετωπίζει τους ΑΓΓΟ με διάφορους τρόπους στην εσωτερική και εξωτερική της δράση.
Περιλαμβάνει την υποστήριξη της καλύτερης νομικής προστασίας και της βελτιωμένης πρόσβασης στην υποστήριξη των θυμάτων, την ενδυνάμωση της κοινωνικής αλλαγής
και την ανάπτυξη ικανοτήτων των επαγγελματιών. Οι δράσεις βασίζονται στους τομείς εστίασης της ανακοίνωσης για την εξάλειψη του ΑΓΓΟ από τις 25 Νοεμβρίου 2013,
στην καταπολέμηση βλαβερών πρακτικών και βίας οποιασδήποτε φύσης κατά των γυναικών και των κοριτσιών, καθώς και στο σχέδιο δράσης για το φύλο από το 2016 έως το 2020.
Τερματισμός του ΑΓΓΟ αναφέρεται επίσης ως δράση προτεραιότητας για την εξωτερική δράση της ΕΕ στο σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2015-2019.
1. Γνώση
Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχουν περίπου 200 εκατομμύρια θύματα ΑΓΓΟ παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον 500.000 στην ΕΕ.
Αυτές είναι εκτιμήσεις και δεν υπάρχουν διαθέσιμα επίσημα στοιχεία για τη μέτρηση της πραγματικής κλίμακας του φαινομένου.
Είναι δύσκολο να εκτιμηθεί ο αριθμός των θυμάτων και των κοριτσιών που κινδυνεύουν, και υπάρχουν λίγες αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με το πώς, από ποιον και πού πραγματοποιείται.
Ως εκ τούτου, η βελτίωση της συλλογής δεδομένων αποτελεί προτεραιότητα.
Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) διεξήγαγε έρευνα σχετικά με τον ΑΓΓΟ στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το EIGE διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην παροχή πληροφοριών και στη στήριξη των κρατών μελών για την πρόληψη και την καταπολέμηση αυτής της επιβλαβούς πρακτικής.
Τον Νοέμβριο του 2018, το EIGE δημοσίευσε μελέτη σχετικά με την πρακτική των ΑΓΓΟ στο Βέλγιο, την Ελλάδα, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Κύπρο και τη Μάλτα. Επίσης, μια επερχόμενη μελέτη από το EIGE
θα εκτιμήσει τον αριθμό των κοριτσιών που κινδυνεύουν από ακρωτηριασμό γυναικών σε Δανία, Ισπανία, Λουξεμβούργο και Αυστρία. Η έρευνα αυτή θα προσθέσει στις προηγούμενες εκτιμήσεις κινδύνου του EIGE
που πραγματοποιήθηκαν σε άλλες χώρες της ΕΕ. Αυτές οι μελέτες είναι προϋπόθεση ώστε τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη της ΕΕ να παρέχουν ακριβέστερες ποιοτικές και ποσοτικές πληροφορίες
για τον ΑΓΓΟ και τον κίνδυνο που αντιμετωπίζουν τα κορίτσια εντός της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τα νέα πρότυπα μετανάστευσης. Στις 6 Φεβρουαρίου 2017, η συμβουλευτική επιτροπή για την ισότητα ευκαιριών μεταξύ γυναικών και ανδρών δημοσίευσε γνωμοδότηση για την καταπολέμηση των ΑΟΓ / Γ και άλλων επιβλαβών πρακτικών που περιέχουν συστάσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη. Το 2016, πραγματοποιήθηκε μια μελέτη που χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Daphne III της Επιτροπής για την ανάπτυξη κοινού ορισμού
και μεθοδολογίας για την επιβολή ΑΓΓΟ.
Δείχνει ότι πάνω από μισό εκατομμύριο μετανάστριες και κορίτσια πρώτης γενιάς στην ΕΕ, τη Νορβηγία και την Ελβετία είχαν υποστεί ΑΓΓΟ πριν από την άφιξή τους.
Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) έχει αναπτύξει μια κοινή μεθοδολογία και δείκτες για την εκτίμηση του αριθμού των κοριτσιών που κινδυνεύουν από ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων.
Αυτό περιλαμβάνει μεθοδολογικές συστάσεις για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.
2. Πρόληψη
Η πρόληψη είναι απαραίτητη και στηρίζεται σε βιώσιμες κοινωνικές αλλαγές, καθώς ο ΑΓΓΟ έχει συχνά βαθιά ρίζα στις κοινωνικές και κοινωνικές προδιαγραφές των κοινοτήτων,
προκαλώντας κοινωνική πίεση στους γονείς να “κόψουν” τις κόρες τους. Μερικές φορές, υποστηρίζεται ότι η υποβολή σε ΑΓΓΟ θα είναι επωφελής για την κοπέλα και θα διατηρήσει την τιμή της. Για να αλλάξει αυτά τα κοινωνικά πρότυπα, η ΕΕ χρηματοδοτεί δραστηριότητες λαϊκής βάσης με επίκεντρο την εκπαίδευση στον τομέα της υγείας, τα δικαιώματα των παιδιών
και την ανάπτυξη και εφαρμογή νόμων και ρυθμίσεων που απαγορεύουν τους ΑΓΓΟ. Ο στόχος είναι να αντισταθμιστεί η πεποίθηση ότι τα κορίτσια πρέπει να κοπούν και να ευαισθητοποιήσουν τα άτομα
που έρχονται σε επαφή με τα θύματα των ΑΓΓΟ και των κοριτσιών που κινδυνεύουν από τον ΑΓΓΟ. Η Αντιπρόεδρος Věra Jourová αφιέρωσε το 2017 στην καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών. Οι δράσεις περιελάμβαναν τη χρηματοδότηση έργων που ασχολούνται με το ΑΓΓΟ, καθώς και μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης και μια ειδική ιστοσελίδα NON.NO.NEIN – Πείτε Όχι, Σταματήστε τη βία κατά των γυναικών παρέχοντας την κύρια πλατφόρμα για αυτές τις δράσεις.
Η εκστρατεία αυτή επεκτάθηκε και εντατικοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του 2018. Στις 3 Φεβρουαρίου 2017, δρομολογήθηκε μια πλατφόρμα με θέμα τον ΑΓΓΟ με βάση το διαδίκτυο για την κατάρτιση δικαστών, νοσηλευτών, αξιωματικών ασύλου, ιατρών, δασκάλων, αστυνομικών και άλλων επαγγελματιών που έρχονται σε επαφή με κορίτσια που διατρέχουν κίνδυνο και γυναίκες που υποβλήθηκαν σε FGM και για καλύτερη εξοπλισμό να τα εμποδίσουν και να στηρίξουν αυτά τα θύματα.
€ 4,5 εκατ. Αφορούσαν εννέα διακρατικά έργα.
Σκοπός τους ήταν η πρόληψη, η ενημέρωση και η καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, των νέων και των παιδιών που συνδέονται με επιβλαβείς πρακτικές.
Η καταπολέμηση της βίας κατά των παιδιών αποτελεί προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στο 9ο Ευρωπαϊκό φόρουμ για τα δικαιώματα του παιδιού προτάθηκαν 10 αρχές για ολοκληρωμένα συστήματα προστασίας των παιδιών. Σκοπός τους είναι να προλαμβάνουν και να αντιμετωπίζουν τη βία κατά των παιδιών, συμπεριλαμβανομένης της βίας λόγω φύλου, του ΑΓΓΟ και άλλων επιβλαβών πρακτικών.
Η Επιτροπή χρηματοδοτεί σχέδια για την ενίσχυση των εθνικών συστημάτων προστασίας των παιδιών, για παράδειγμα μέσω του Προγράμματος για τα Δικαιώματα, την Ισότητα και την Ιθαγένεια, συμπεριλαμβανομένων των έργων που προωθούν ολοκληρωμένες προσεγγίσεις παιδικών θυμάτων, όπως τα παιδικά σπίτια.
Το 2016, το 10ο Ευρωπαϊκό Φόρουμ για τα δικαιώματα του παιδιού αφιερώθηκε στην προστασία των παιδιών στη μετανάστευση. Οι συζητήσεις αφορούσαν ιδιαίτερα τους κινδύνους της βίας λόγω φύλου
και των επιβλαβών πρακτικών για τα παιδιά στη μετανάστευση. Προκειμένου να υποστηριχθεί το προληπτικό έργο των επαγγελματιών του τομέα της υγείας, αναπτύχθηκαν πακέτα κατάρτισης, τα οποία ασχολούνται με τον ΑΓΓΟ ως ειδικό θέμα στις ενότητες κατάρτισης μεταξύ του ευρύτερου στόχου της βελτίωσης της ποιότητας και της πρόσβασης στις υγειονομικές υπηρεσίες των μεταναστών και των εθνοτικών μειονοτήτων. Επιπλέον, αναπτύχθηκαν πακέτα κατάρτισης για τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας και της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας για τις μετανάστες και τις εθνοτικές μειονότητες.
3. Εισαγγελία
Ο ΑΓΓΚ αποτελεί έγκλημα σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Σε πολλές χώρες της ΕΕ είναι επίσης δυνατή η δίωξη για τη διεξαγωγή ΑΓΓΟ στο εξωτερικό, ακολουθώντας την αρχή της εξωεδαφικότητας.
Αυτό εμποδίζει τις οικογένειες να πάρουν τις κόρες τους στη χώρα καταγωγής τους για να τις ακινητοποιήσουν εκεί. Η ποινικοποίηση του ΑΓΓΟ απαιτείται επίσης από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και τα θύματά της εμπίπτουν επομένως στο πεδίο εφαρμογής των μέτρων πρόληψης, στήριξης και προστασίας της Σύμβασης στα κράτη μέλη που έχουν επικυρώσει τη Σύμβαση (η ποινικοποίηση των ΑΓΓΟ είναι αρμοδιότητα των κρατών μελών).
Στις 13 Ιουνίου 2017, η σύμβαση της Κωνσταντινούπολης υπογράφηκε από την Επιτροπή και από την Προεδρία του Συμβουλίου εξ ονόματος της ΕΕ. Έκτοτε, η Επιτροπή συνεργάζεται με το Συμβούλιο για την ένταξη στην ΕΕ. Η σωστή και έγκαιρη εφαρμογή της οδηγίας για τα δικαιώματα των θυμάτων διασφαλίζει ότι τα θύματα των ΑΓΓΟ μπορούν να έχουν πρόσβαση σε δωρεάν εμπιστευτικές υπηρεσίες ειδικής υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης τραυμάτων και παροχής συμβουλών, καθώς και σε καταφύγια σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Επίσης,θεσπίζει μέτρα για την προστασία των θυμάτων από οποιαδήποτε απειλή σωματικής ή συναισθηματικής βλάβης κατά τη διάρκεια ποινικών ερευνών και δίκης. Επιπλέον, τα παιδιά θα υπόκεινται σε ειδικά μέτρα προστασίας λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία και την ωριμότητα τους. Η οδηγία για τα δικαιώματα των θυμάτων εφαρμόζεται σε όλα τα θύματα εγκλημάτων χωρίς διακρίσεις και ανεξαρτήτως του καθεστώτος διαμονής τους, διασφαλίζοντας ότι ισχύει και για άτομα όπως οι μετανάστες χωρίς χαρτιά.
Σεμινάριο αμοιβαίας μάθησης για τα κράτη μέλη και ανεξάρτητους ακαδημαϊκούς εμπειρογνώμονες που διοργάνωσε η Επιτροπή τον Απρίλιο του 2016, εξέτασε και συζήτησε τις ορθές πρακτικές του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιταλίας για την αντιμετώπιση του FGM, των καταναγκαστικών γάμων και άλλων επιβλαβών πρακτικών μέσω της νομοθεσίας, της ευαισθητοποίησης και της κατάρτισης. Η Επιτροπή διαδίδει επίσης υλικό κατάρτισης σχετικά με τους ΑΓΓΟ για τους ασκούντες συναφή προς τη δικαιοσύνη επαγγέλματα, μέσω της Ευρωπαϊκής Δικτυακής Πύλης για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη. Το μάθημα ηλεκτρονικής μάθησης «Ενάντια στον ΑΓΓΟ» ασχολείται με το θέμα του ΑΓΓΟ στο πλαίσιο των υπηρεσιών υγείας και ασύλου. Απευθύνεται σε νομικούς και παρέχει μια εισαγωγή στην κατανόηση του ΑΓΓΟ ως ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ως συγκεκριμένη μορφή βίας που βασίζεται στο φύλο και των συνεπειών του στον τομέα του ασύλου. Μια ανάλυση ευρωπαϊκών δικαστικών υποθέσεων σχετικά με τον ΑΓΓΟ δημοσιεύθηκε το 2016, σε μια προσπάθεια να προσδιοριστεί τι έχει επιτρέψει στα κράτη να διώκουν αποτελεσματικά.
4. Προστασία
Τα κορίτσια και οι γυναίκες που διατρέχουν κίνδυνο ή είναι θύματα ΑΓΓΟ χρειάζονται ιδιαίτερη υποστήριξη όταν φτάνουν στο έδαφος της ΕΕ.
Υπάρχει νομοθεσία της ΕΕ: μια γυναίκα ή μια κοπέλα που κινδυνεύουν να υποστεί ΑΓΓΟ είναι επιλέξιμη για διεθνή προστασία και πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ειδικές ανάγκες της.
Σύμφωνα με την αναδιατυπωμένη οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου και την αναδιατυπωμένη οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής, τα κράτη μέλη έχουν τώρα την υποχρέωση να εντοπίζουν αιτούντες
με ειδικές διαδικαστικές ανάγκες και ανάγκες υποδοχής λόγω του φύλου τους ή ως επακόλουθο σοβαρών μορφών σεξουαλικής βίας. Εάν εντοπιστούν τέτοιες ανάγκες, τα κράτη μέλη πρέπει να παρέχουν επαρκή διαδικαστική υποστήριξη και υποστήριξη υποδοχής σε αυτούς τους ευάλωτους αιτούντες. Οι σχετικές διατάξεις της οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου προβλέπουν, για παράδειγμα,
ότι οι προσωπικές συνεντεύξεις διεξάγονται από πρόσωπα που είναι αρμόδια να λαμβάνουν υπόψη, μεταξύ άλλων, την πολιτιστική προέλευση, το φύλο και την ευπάθεια του αιτούντος.
Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει, όπου είναι δυνατόν, να επιλέγουν έναν ερευνητή και διερμηνέα του ίδιου φύλου του αιτούντος, αν το ζητήσει. Οι σχετικές διατάξεις της οδηγίας για τις συνθήκες
υποδοχής προβλέπουν επίσης ότι τα θύματα ΑΓΓΟ πρέπει να λαμβάνουν την απαραίτητη ιατρική και ψυχολογική περίθαλψη και ότι το προσωπικό που εργάζεται με θύματα ΑΓΓΟ πρέπει να έχει την κατάλληλη κατάρτιση.
Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο έχει αναπτύξει μια ηλεκτρονική πλατφόρμα κατάρτισης των αξιωματούχων για τη μετανάστευση και το άσυλο στα κράτη μέλη σχετικά με θέματα
που σχετίζονται με το άσυλο και την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ στον τομέα αυτό. Η πρώτη εκπαίδευση θα πραγματοποιηθεί φέτος. Η μεταρρύθμιση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου (ΚΕΣΑ)
που υποβλήθηκε από την Επιτροπή τον Μάιο και τον Ιούλιο του 2016 αποσκοπεί στην ενίσχυση των διασφαλίσεων προστασίας που παρέχονται σε άτομα με ειδικές ανάγκες,
συμπεριλαμβανομένων των ασυνόδευτων παιδιών που ζητούν άσυλο στην Ευρώπη. Αναφέρουν ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ειδικές ανάγκες των γυναικών υποψηφίων που έχουν υποστεί βλάβες λόγω φύλου.
Αυτό περιλαμβάνει τη διασφάλιση της πρόσβασης, της ιατρικής περίθαλψης, της νομικής υποστήριξης, της κατάλληλης συμβουλευτικής τραυμάτων και της ψυχοκοινωνικής φροντίδας σε διάφορα στάδια
της διαδικασίας ασύλου.
5. Εξωτερικές δράσεις
Το 2014, η ΕΕ υιοθέτησε μια προσέγγιση που βασίζεται στα δικαιώματα για την αναπτυξιακή συνεργασία, η οποία περιλαμβάνει όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο τερματισμός των βλαβερών πρακτικών, συμπεριλαμβανομένου του ΑΓΓΟ, αποτελεί προτεραιότητα για την εξωτερική δράση της ΕΕ, όπως αναγνωρίζεται τόσο στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2015-2019 όσο και στο σχέδιο δράσης «Ισότητα των φύλων και χειραφέτηση των γυναικών: μέσω των εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ 2016-2020 “.
Οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ του 2008 για τη βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών και την καταπολέμηση όλων των μορφών διακρίσεων εις βάρος τους, καθώς και οι αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές για την προαγωγή και προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού στις εξωτερικές δράσεις του 2017, καθορίζουν σαφώς την καταπολέμηση όλων των μορφών βίας των γυναικών και των κοριτσιών ως βασικού στόχου της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και τα δύο έγγραφα παρέχουν οδηγίες στις αντιπροσωπείες της ΕΕ και στις πρεσβείες των κρατών μελών της ΕΕ στις χώρες εταίρους σχετικά με τις ενέργειες που μπορούν να αναλάβουν για την αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων.
Η ΕΕ συμβάλλει στις διεθνείς προσπάθειες για την εξάλειψη του ΑΓΓΟ παγκοσμίως. Η καταπολέμηση επιβλαβών κανόνων και πρακτικών, συμπεριλαμβανομένου του ΑΓΓΟ, συζητείται με τις χώρες εταίρους και την περιφερειακή οργάνωση και στο πλαίσιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολιτικών διαλόγων.
Η ΕΕ ασχολείται επίσης με το θέμα αυτό με την κοινωνία των πολιτών και τις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για να στηρίξει τις πολιτικές προσπάθειες και τις προσπάθειες υπεράσπισης, η ΕΕ χρηματοδοτεί και υποστηρίζει ορισμένα έργα που συμβάλλουν στην εξάλειψη αυτής της επιβλαβούς πρακτικής παγκοσμίως.
Η ΕΕ συμμετέχει στην ομάδα εργασίας DONOR για την καταπολέμηση του ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων, η οποία συγκεντρώνει σημαντικούς κυβερνητικούς και διακυβερνητικούς οργανισμούς και ιδρύματα που δεσμεύονται να υποστηρίξουν την εγκατάλειψη της πρακτικής.Η ΕΕ συμμετέχει σε κάθε ετήσια συνάντησή της και φιλοξένησε τη συνάντησή της στις Βρυξέλλες τον Δεκέμβριο του 2017, ενώ ακολούθησε το ευρωπαϊκό φόρουμ για την οικοδόμηση γεφυρών για την καταπολέμηση του ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων, το οποίο διοργάνωσε το Ευρωπαϊκό Δίκτυο “ΑΓΓΟ ΤΕΛΟΣ” (End FGM) με την υποστήριξη της ΕΕ.
Σε όλη τη διάρκεια του 2019, η ΕΕ συνέχισε τις προσπάθειές της για την εξάλειψη και την πρόληψη κάθε μορφής βίας κατά των παιδιών. Αυτό μεταφράζεται σε:
-υποστήριξη των παγκόσμιων προγραμμάτων για την επιτάχυνση της δράσης για τον τερματισμό του παιδικού και του αναγκαστικού γάμου (6,4 εκατομμύρια ευρώ),
-το κοινό πρόγραμμα για την εγκατάλειψη του FGM (11 εκατομμύρια ευρώ) .
Η ΕΕ υποστηρίζει πολλά έργα παγκοσμίως αφιερωμένα στην εξάλειψη της σεξουαλικής βίας και της βίας με βάση το φύλο και ειδικότερα του ΑΓΓΟ σε 19 χώρες στην Αφρική (συνολικό ποσό περίπου 13,8 εκατ. Ευρώ). Η υποστήριξη της ΕΕ περιλαμβάνει ένα ειδικό έργο αφιερωμένο στην ενίσχυση των δυνατοτήτων του Αφρικανικού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για την καταπολέμηση της σεξουαλικής βίας κατά των γυναικών και των συνεπειών της. Περιλαμβάνει επίσης κοινοτική συνεισφορά ύψους 11 εκατομμυρίων ευρώ για τα κοινά προγράμματα UNICEF-UNFPA για την εγκατάλειψη του ΑΓΓΟ, με στόχο:
– την υποστήριξη 17 χωρών να θεσπίσουν νομικά και πολιτικά πλαίσια με κατάλληλους πόρους και εφαρμογή για την εξάλειψη των ΑΓΓΟ
– παροχή έγκαιρων, κατάλληλων και ποιοτικών υπηρεσιών σε κορίτσια και γυναίκες που κινδυνεύουν ή έχουν βιώσει ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων σε επιλεγμένες περιοχές στις χώρες των προγραμμάτων και
– την υποστήριξη δράσεων ώστε η πλειοψηφία των ατόμων, των οικογενειών και των κοινοτήτων σε περιοχές προγραμμάτων να αποδεχθεί τον κανόνα της διαφύλαξης των κοριτσιών.
Μεταξύ των κυριότερων αποτελεσμάτων, 16 χώρες έχουν εθνικά σχέδια συντονισμού και δράσης για τον τερματισμό του ΑΓΓΟ και 10 έχουν εθνικό προϋπολογισμό.
Το 2017, άλλες τρεις χώρες (Σουδάν, Μάλι και Σομαλία) θέσπισαν νομοθεσία για την παύση του FGM. Η διασυνοριακή συνεργασία ξεκίνησε στην Ανατολική Αφρική. Η βάση δεδομένων “Δεδομένα για όλους” επιτρέπει σε όλες τις οργανώσεις-εταίρους να μετρήσουν την πρόοδο και να συλλέξουν δεδομένα.
3.3 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια επωφελήθηκαν από την πρόσβαση σε υπηρεσίες πρόληψης, προστασίας και περίθαλψης και 21.176 κοινότητες στις οποίες συμμετείχαν 11.431.220 άτομα πραγματοποίησαν δημόσιες δηλώσεις σχετικά με την εγκατάλειψη των ΑΓΓΟ. Έχουν δημιουργηθεί νέες συνεργασίες με τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας για την αντιμετώπιση μέσω φαρμακευτικής αγωγής του ΑΓΓΟ. Περιλαμβάνει επίσης την προσπάθεια της ΕΕ για την κατάργηση της πρακτικής των ΑΓΓΟ, ιδίως στη Νότια Γειτονία.
Σήμερα επικεντρώνεται στην Αίγυπτο με ένα έργο: «Εγκατάλειψη του κοινού προγράμματος FGM και Ενδυνάμωση των Οικογενειών» που άρχισε τον Δεκέμβριο του 2011 και έληξε το 2017. Μια απόφαση χρηματοδότησης για την Αίγυπτο για τον ΑΓΓΟ εγκρίθηκε τον Νοέμβριο του 2019 για επιπλέον € 7 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο διμερούς συνεργασίας.
Αυτή η εμπειρία έχει δείξει ότι τόσο τα περιφερειακά όσο και τα διμερή σχέδια και στρατηγικές θα πρέπει να περιλαμβάνουν μια πολυεπίπεδη, πολυθεματική και συντονισμένη προσέγγιση.
Κάποιοι πυλώνες μπορούν να συμβάλουν στη μεταβολή της συμπεριφοράς: συμμετοχή σε δικαστικές, υγειονομικές, θρησκευτικές και πολιτικές αρχές και σε επαγγελματίες,
από κοινότητες σε επίπεδο βάσης έως εθνικό επίπεδο και αλλαγή κοινωνικών κανόνων με τη συμμετοχή γυναικών, ανδρών και αγοριών. Η κοινή πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Εθνών για τον τερματισμό της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2017
είναι μια εταιρική σχέση που συγκεντρώνει την ΕΕ, τα Ηνωμένα Έθνη, την κοινωνία των πολιτών και τους κυβερνητικούς εταίρους (500 εκατ. Ευρώ).
Η θεματική επικέντρωση της Πρωτοβουλίας Spotlight στην Αφρική αφορά τη βία με βάση το φύλο και τις επιβλαβείς πρακτικές. Έχουν επιλεγεί οκτώ χώρες (Λιβερία, Μαλάουι, Μάλι, Μοζαμβίκη, Νιγηρία, Νίγηρας, Ουγκάντα και Ζιμπάμπουε), όπου η ΕΕ επενδύει ουσιαστικά ποσά για τον τερματισμό του ΑΓΓΟ και του γάμου των παιδιών μέσω ολοκληρωμένων και ολοκληρωμένων προσεγγίσεων, αντιμετωπίζοντας τα ζητήματα αυτά σε πολλαπλά επίπεδα. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης παρέχει επίσης εξειδικευμένη κατάρτιση στον ΑΓΓΟ σε συνεργασία με τη Διεθνή Αμνηστία, στο πλαίσιο της κατάρτισης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το φύλο.
Οι συμμετέχοντες είναι εκπρόσωποι της έδρας της Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης στις Βρυξέλλες και από τις αντιπροσωπείες της ΕΕ σε όλο τον κόσμο, καθώς και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη. Η ΕΕ συνεργάζεται επίσης στενά με την Αφρικανική Ένωση και την Αφρικανική Ομάδα στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και με το Συμβούλιο της Ευρώπης
και τον ΟΑΣΕ για τον τερματισμό του ΑΓΓΠ.
Τα επόμενα βήματα;
Η ατζέντα του Προέδρου von der Leyen για την Ευρώπη έχει θέσει την πρόληψη της βίας κατά των γυναικών και την προστασία των θυμάτων στο επίκεντρο της πολιτικής ισότητας της Ένωσης για τα επόμενα πέντε χρόνια.
Ένα πρώτο βασικό ορόσημο θα είναι η έναρξη της στρατηγικής για την ισότητα των φύλων, η οποία προβλέπεται για την εβδομάδα της Διεθνούς Ημέρας της Γυναίκας στις αρχές Μαρτίου 2020.
Η στρατηγική αυτή θα εξετάσει τα θέματα που επισημαίνονται στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές του Προέδρου, όπως η καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, που καλύπτει το FGM. Η Επιτροπή θα συνεχίσει την εφαρμογή των μέτρων που ορίζονται στην ανακοίνωση για την εξάλειψη του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων
και θα χρησιμοποιήσει τα κατάλληλα μέσα για την εξάλειψή του, ενώ θα αξιοποιήσει αυτή την εμπειρία για την αντιμετώπιση άλλων επιβλαβών πρακτικών.
Στο πλαίσιο του προγράμματος για τα δικαιώματα, την ισότητα και την ιδιότητα του πολίτη, η χρηματοδότηση θα συνεχιστεί για τα σχέδια των κρατών μελών
και της κοινωνίας των πολιτών για την αντιμετώπιση της βίας λόγω φύλου, συμπεριλαμβανομένου του ΑΓΓΟ.
Το 2019, η Επιτροπή επέλεξε 26 έργα για συνολικό αρχικό προϋπολογισμό 12,3 εκατ. Ευρώ.
Επιπλέον, μια άλλη πρόσκληση που θα δημοσιευθεί τον Δεκέμβριο του 2019 θα είναι ανοικτή για υποβολή από τις 15 Ιανουαρίου έως την 1η Απριλίου 2020. Ο συνολικός ενδεικτικός προϋπολογισμός
ανέρχεται σε 12,4 εκατ. € αφιερωμένο στην πρόληψη και καταπολέμηση κάθε μορφής βίας κατά παιδιών, νέων και γυναικών.
The EU actively participates in international efforts to promote the elimination of Female Genital Mutilation (FGM). Discussion on the elimination of FGM is included in human rights and political dialogues with partner countries and regional organisations, and in regular dialogues and consultation meetings with civil society and human rights organisations. To support the political and advocacy efforts, the EU finances and supports a number of projects worldwide contributing to the elimination of this harmful practice.
What is Female genital mutilation/cutting (FGM/C)?
FGM consists of the (partial or complete) removal of the external female genitalia, and the infliction of other injuries to the female genitalia for no medical reasons. There are several variations, including partial or complete removal of the clitoris, of the labia minora and majora, the narrowing of the vaginal opening by joining the two sides of the wound, leaving only a small opening for urine and menstrual fluids, and any other non-medical injury such as scraping, incising, pricking or burning. Female genital mutilation causes pain, infection, problems with sexual intercourse, problems with urination, problems with childbirth, and death.
It is estimated that at least 500,000 women in Europe have undergone FGM/C and 200 million women worldwide. If the practice continues at the current pace, 68 million girls will be cut between 2015 and 2030 in 25 countries where FGM is routinely practiced and data available.
FGM is also defined by the Council of Europe’s Istanbul Convention, which requires its criminalisation. Its victims have to be protected in accordance with the Convention’s support and protection measures in those Member States that have ratified the Convention. The European Commission has proposed the EU accession to the Istanbul Convention in March 2016 (see press release).
What is the EU doing?
As it is an issue of great concern, the EU tackles FGM in various ways in its internal and external action. It includes advocating for better legal protection and improved access to support for victims, instilling social change and capacity building of practitioners. The actions are based on the focus areas of the Communication towards the elimination of FGM from 25 November 2013, on fighting harmful practices and violence of any kind against women and girls, as well as on the Gender Action Plan from 2016- 2020. Ending FGM is also mentioned as a priority action for EU external action in the EU Action Plan on human Rights and Democracy 2015-2019.
1. Knowledge
Estimates show that there may be as many as 200 million victims of FGM worldwide, including at least 500,000 in the EU. These are estimates and there is no official data available on measuring the actual scale of the phenomenon. It is difficult to estimate the number of victims and girls at risk, and there is little reliable information regarding how, by whom and where it is carried out. Therefore, improving data collection has been a priority.
European Institute for Gender Equality (EIGE) has carried out research on the prevalence of FGM in the European Union. EIGE plays a leading role in providing information and supporting Member States to prevent and combat this harmful practice. In November 2018, EIGE published a study on the prevalence of FGM in Belgium, Greece, France, Italy, Cyprus and Malta. Also, an upcoming study from EIGE will estimate how many girls are at risk of FGM in Denmark, Spain, Luxembourg and Austria. This research will add to EIGE’s previous risk estimations carried out in other EU countries. These studies supports the European institutions and EU Member States in providing more accurate qualitative and quantitative information on FGM and its risk among girls within the EU, taking into account new patterns of migration.
On 6 February 2017 the Advisory Committee on equal opportunities for women and men has published an opinion on combating FGM/C and other harmful practices containing recommendations to the European Commission and to the Member States.
In 2016, a prevalence study funded under the Commission’s Daphne III programme, was carried out to develop a common definition and methodology on FGM prevalence. It shows that over half a million first-generation immigrant women and girls in the EU, Norway and Switzerland had undergone FGM before their arrival. The European Institute for Gender Equality (EIGE) has developed a common methodology and indicators to estimate the number of girls at risk of FGM. This includes methodological recommendations for all EU Member States.
2. Prevention
Prevention is essential and relies on sustainable societal change, as FGM is often deeply rooted in communities’ societal and social norms, causing a social pressure on parents to have their daughters cut. Sometimes, it is claimed that undergoing FGM will be beneficial for the girl and preserves her honour.
To change these social norms, the EU funds grassroots activities focussing on health education, children’s rights and development and implementation of laws and regulation prohibiting FGM. The aim is to help counter the belief that girls need to be cut and raise awareness among those in contact with victims of FGM and girls at risk of FGM.
Vice-President Věra Jourová dedicated 2017 to fighting violence against women. The actions included the funding of projects that deal with FGM/C, as well as an awareness campaign and a dedicated website NON.NO.NEIN – Say No, Stop Violence against Women providing the main platform for these actions. This campaign was extended and intensified during 2018.
On 3 February 2017, a web-based platform on FGM was launched to train judges, nurses, asylum officers, doctors, teachers, police officers and other professionals who are in contact with girls at risk and women who undergone FGM, and to better equip them to prevent it and support these victims. €4.5 million were dedicated to nine transnational projects. Their aim was to prevent, inform about and combat violence against women, young people and children linked to harmful practices.
Combating violence against children is a priority for the European Commission. At the 9th European Forum on the rights of the child, 10 Principles for integrated child protection systems were proposed. They aim to prevent and respond to violence against children, including gender-based violence, FGM and other harmful practices. The Commission funds projects to strengthen national child protection systems, for instance through the Rights, Equality and Citizenship Programme, including projects promoting integrated approaches to child victims, such as children’s houses.
In 2016, the 10th European Forum on the rights of the child was dedicated to the protection of children in migration. Discussions particularly focused on the risks of gender-based violence and harmful practices for children in migration.
In order to support the preventive work of health professionals, training packages have been developed, which address FGM as a specific topic in the training modules among the wider aim of improving the quality of and access to health services for migrant and ethnic minorities.
Further, training packages for health professionals have been developed, to improve the quality of and access to health services for migrant and ethnic minorities. FGM/C is a specific topic in the online training modules.
3. Prosecution
FGM is a crime in all EU Member States. In many EU countries it is also possible to prosecute for conducting FGMs abroad, following the principle of extra-territoriality. This prevents families from taking their daughters to their country of origin to have them mutilated there.
- Criminalisation of FGM is also required under the Istanbul Convention and its victims therefore also fall under the scope of the Convention’s prevention, support and protection measures, in those Member States that have ratified the Convention (the criminalisation of FGM is a Member State competence). On 13 June 2017, the Istanbul Convention was co-signed by the Commission and Council Presidency on behalf of the EU. Since then, the Commission has been working together with the Council towards EU accession.
- A correct and timely implementation of the Victims’ Rights Directive ensures that victims of FGM are able to access free confidential specialist support services, including trauma support and counselling, as well as shelters in emergency situations. It also puts in place measures to protect victims against any threat of physical or emotional harm during criminal investigations and trial. In addition, children will be subject to specific protection measures taking into account of their age and maturity. The Victims’ Rights Directive applies to all victims of crimes without discrimination and regardless of their residence status, ensuring that it also applies to individuals such as undocumented migrants.
- A Mutual Learning Seminar for Member States and independent academic experts organised by the Commission in April 2016 examined and discussed good practices from the UK and Italy in tackling FGM, forced marriage and other harmful practices through legislation, improving the evidence base on FGM and the role of awareness raising and training.
- The Commission also disseminates training materials on FGM for legal practitioners, through the European e-Justice Portal. The e-learning course ‘United against FGM’ addresses the issue of FGM in the context of health and asylum services. It is aimed at legal practitioners and provides an introduction to understanding FGM as a human rights issue and as a specific form of gender based violence, and its implications in the area of asylum.
- An analysis of European court cases related to FGM was published in 2016, in an effort to identify what has allowed states to effectively prosecute.
4. Protection
Girls and women at risk or victims of FGM need particular support when they arrive on the EU territory. EU legislation is in place: a woman or a girl at risk of suffering FGM is eligible for international protection and her specific needs should be taken into account.
- Under the recast Asylum Procedures Directive and the recast Reception Conditions Directive, Member States have now an obligation to identify applicants with special procedural and reception needs, due to their gender or as consequence of serious forms of sexual violence. If such needs are identified, Member States need to provide adequate procedural and reception support to these vulnerable applicants.
- Relevant provisions of the Asylum Procedures Directive provide, for instance, that personal interviews shall be conducted by persons competent to take into account, among other things, the applicant’s cultural origin, gender and vulnerability. In addition, Member States should, wherever possible, select an interviewer and interpreter of the same sex of the applicant if the latter requests it.
- Relevant provisions of the Reception Conditions Directive also provide that victims of FGM should receive the necessary medical and psychological treatment, and staff working with victims of FGM should have appropriate training.
- The European Asylum Support Office have developed an online training platform for immigration and asylum officials in Member States on gender-specific issues related to asylum and the application of EU law in this area; first trainings will take place this year.
- The reform of the Common European Asylum System (CEAS) put forward by the Commission in May and July 2016 aims to reinforce the protection safeguards available to persons with specific needs, including unaccompanied children seeking asylum in Europe. They mention that specific needs of female applicants who have experienced gender-based harm should be taken into account. This includes ensuring access, to medical care, legal support, appropriate trauma counselling and psycho-social care at different stages of the asylum procedure.
5. External actions
In 2014, the EU adopted a rights-based approach to development cooperation, encompassing all Human Rights. Ending harmful practices including FGM/C is a priority for EU external action as recognised both under the EU Action Plan for Human Rights and Democracy 2015-2019 and the Gender Action Plan II “Gender Equality and Women’s Empowerment: Transforming the Lives of Girls and Women through EU External Relations 2016-2020”.
The 2008 EU Guidelines on Violence against Women and Girls and combating all forms of discrimination against them, as well as revised in 2017 Guidelines on the Promotion and protection of Rights of the Child in external actions, clearly sets the fight against all forms of violence and discrimination against women and girls as a key objective of the EU’s external human rights policy. Both documents provide guidance to EU delegations and the Embassies of the EU Member States in partner countries on actions they can carry out to address these issues.
The EU contributes to international efforts to eliminate FGM/C globally. Fighting harmful norms and practices, including FGM/C, are discussed with partner countries and regional organisation also in the framework of human rights and political dialogues. The EU also engages on this subject with civil society and human rights organisations.
To support the political and advocacy efforts, the EU finances and supports a number of projects contributing to the elimination of this harmful practice worldwide.
The EU is part of the Donor Working Group on FGM, which brings together key governmental and intergovernmental organizations, and foundations committed to supporting the abandonment of the practice. The EU participates to each of its annual gathering and hosted its meeting in Brussels in December 2017, preceded by the European Forum to build bridges on FGM organised by End FGM European Network with EU support.
Throughout the 2019, the EU continued its efforts to eliminate and prevent all forms of violence against children. This translated in the EU support to Global programmes to accelerate action to end child, early and forced marriage (€6.4 million), Joint Programme on the abandonment of FGM (€11 million) and Global Programme to prevent son preference and gender-biased sex-selection (€2 million). The EU is supporting several projects worldwide dedicated to the elimination of sexual and gender-based violence, and more especially FGM in 19 countries in Africa (total amount of approximately €13.8 million). The EU’s support includes a specific project dedicated to the strengthening of the capacities of the African Court on Human and People’s Rights to combat sexual violence against women and its consequences. It also encompasses a €11 million EU contribution to the UNICEF-UNFPA Joint Programmes on the Abandonment of FGM/C, which aims at:
- supporting 17 countries to enact legal and policy frameworks with appropriate resources and implementation for eliminating FGM;
- providing timely, appropriate and quality services to girls and women at risk of or having experienced FGM in select districts in programmes countries, and;
- supporting activities so that a majority of individuals, families and communities in programme areas accept the norm of keeping the girls intact.
Among the main results, 16 countries have national coordination and action plans to end FGM in place and 10 have national budget. In 2017, three additional countries (Sudan, Mali and Somalia) introduced legislation to stop FGM. Cross-border collaboration has been initiated in East Africa. The database “Data For All” allows all partner organisations to measure progress and capture data. 3.3 million women and girls benefited from an access to prevention, protection and care services, and 21,176 communities involving 11,431,220 individuals made public declarations on FGM abandonment. New partnerships have been established with health workers to address the medicalization of FGM. It also includes the EU’s effort towards the elimination of the FGM practice in particular in the Southern Neighbourhood. There currently is a focus on Egypt with a project: “Abandonment of FGM and Empowerment of Families’ Joint Programme” that started in December 2011 and ended in 2017. A Financing Decision for Egypt on FGM was adopted in November 2019 for an additional €7 million Programme under bilateral cooperation.
This experience has shown that regional as well as bilateral projects and strategies should encompass a multi-level, multi-thematic and coordinated approach. Some pillars can contribute to a change of attitudes: engaging with justice, health, religious and political authorities and practitioners, from communities at grassroots level to national level, and to change social norms by engaging with women, men girls and boys.
The joint European Union – United Nations Spotlight Initiative to end violence against women and girls launched in September 2017 is a partnership bringing together the EU, the United Nations, the civil society and government partners (€ 500 million). The thematic focus of the Spotlight Initiative in Africa is on gender-based violence and harmful practices. Eight countries have been selected (Liberia, Malawi, Mali, Mozambique, Nigeria, Niger, Uganda, and Zimbabwe) where the EU is investing substantive amounts to end FGM and child marriage through comprehensive and integrated approaches, tackling those issues at multiple levels.
The European External Action Service also provides specialised training on FGM/C in cooperation with Amnesty International as part of its training on human rights and gender. Participants are representatives of the External Action Service headquarters in Brussels and from the EU Delegations all over the world, as well as from the European Parliament, the European Commission and Member States. The EU also works closely with the African Union and African group in the UN Human Rights Council and with the Council of Europe and the OSCE to end FGM/C.
What happens next?
President von der Leyen’s agenda for Europe has put the prevention of violence against women and the protection of victims at the heart of the Union’s equality policy for the next five years. A first key milestone will be the launch of the Gender Equality Strategy, which is foreseen for the week of International Women’s Day in early March 2020. This Strategy will address the topics highlighted in the President’s political guidelines, such as, combatting violence against women, which covers FGM.
The Commission will continue implementation of measures set out in the Communication Towards the elimination of female genital mutilation and use appropriate instruments to eradicate FGM/C and build on this experience to tackle other harmful practices.
Under the Rights, Equality and Citizenship Programme the funding will continue for Member States’ and civil society-led projects tackling gender-based violence, including FGM/C. In 2019, the Commission selected 26 projects for a total initial budget of €12.3 million. Furthermore, another call published in December 2019 will be open for submission from 15 January to 1 April 2020. The overall indicative budget is of €12.4 million dedicated to prevent and combat all forms of violence against children, young people and women.