Στο πλαίσιο των ψηφιακών αναρτήσεων στο facebook της Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου Θεσσαλονίκης (ΚΕΔΗΘ), η σελίδα της οποίας έχει κυριολεκτικά ανθίσει υπό την Προεδρία της Δημοτικού Συμβούλου και Προέδρου της ΚΕΔΗΘ, Ιωάννας Κοσμοπούλου, η Ιωάννα Λεσγίδου, εργοθεραπεύτρια στο ΚΔΑΠ ΜεΑ της ΚΕΔΗΘ, ανάρτησε το παρακάτω άρθρο που αναδημοσιεύουμε αυτούσιο:
Η προσοχή είναι η ικανότητα του να εστιάζει κανείς σε συγκεκριμένες δραστηριότητες και ήχους, το να μπορεί να μεταφέρει τη συγκέντρωση του από τη μια δραστηριότητα στην άλλη. Κάποια παιδιά αντιμετωπίζουν δυσκολία στο να εστιάσουν στο οτιδήποτε για λίγη ώρα, μεταπηδώντας από τη μία δραστηριότητα στην άλλη και έχουν χαμηλό εύρος προσοχής.
Η ικανότητα εστίασης της προσοχής στην τηλεόραση ή τον υπολογιστή δε σημαίνει απαραίτητα ότι το παιδί έχει καλή συγκέντρωση. Όταν βλέπουμε τηλεόραση, τα πράγματα απλώς συμβαίνουν στην οθόνη και δε χρειάζεται να τα σκεφτούμε. Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται ένα διαφορετικό είδος προσοχής. Το παιδί χρειάζεται να αναπτύξει καλή προσοχή για να μπορέσει να σκεφτεί και να επεξεργαστεί τα πράγματα που συμβαίνουν στον αληθινό κόσμο. Η προσοχή των παιδιών αναπτύσσεται σταδιακά. Εάν το παιδί αδυνατεί να σας προσέξει, ίσως να μην φταίει εκείνο, αλλά ενδέχεται να μην έχει αναπτυχθεί επαρκώς αυτή η δεξιότητα.
Πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε την προσοχή ενός παιδιού:
- Αφιερώνουμε λίγο χρόνο καθημερινά για ελεύθερο παιχνίδι μαζί του, καθόμαστε με το παιδί και προσπαθούμε να συμμετέχουμε στο παιχνίδι του. Κάτι τέτοιο βοηθάει τα παιδιά να επιτρέψουν στον ενήλικα “να μπει” στον κόσμο τους κι εκείνα με τη σειρά τους να στρέψουν την προσοχή τους όλο και περισσότερο σε αυτόν.
- Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να προσέξουν λίγο περισσότερο ένα αντικείμενο ή ένα παιχνίδι, στην αρχή για κάποια δευτερόλεπτα και μετέπειτα για κάποια λεπτά. Αυτό μπορεί να γίνει αν κάνουμε κάποιο αστείο στο παιδί ή κάποια έκπληξη με το εν λόγω αντικείμενο.
- Ένας άλλος ακόμα πιο βοηθητικός τρόπος για να καλλιεργήσουμε την προσοχή ενός παιδιού είναι να κάνουμε πράγματα μαζί του. Αν για παράδειγμα το παιδί προσπαθήσει να κουμπώσει το μπουφάν του ή να δέσει τα κορδόνια του και δυσκολευτεί, θα τα παρατήσει πολύ γρήγορα, ενώ αν κάνουμε μαζί του τη διαδικασία πολλές φορές θα μας μιμηθεί και εκτός του ότι θα συγκεντρωθεί ακόμα περισσότερο σε μια δραστηριότητα στο τέλος θα την καταφέρει και μόνο του.
- Προσπαθούμε όσο το δυνατόν να μην έχουμε στο χώρο που βρίσκεται το παιδί άλλους παράγοντες που εύκολα μπορούν να του αποσπάσουν την προσοχή, όπως τηλεόραση ή ραδιόφωνο, γιατί αυτοί οι ήχοι εύκολα θα το αποσυντονίσουν και δε θα μπορεί να αλληλεπιδράσει πολλή ώρα μαζί μας.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ένα παιδί τεσσάρων με πέντε ετών θα πρέπει να μπορεί να παραμείνει συγκεντρωμένο σε μία δραστηριότητα για δύο με πέντε λεπτά για κάθε χρόνο της ζωής του, δηλαδή ένα παιδί τεσσάρων ετών αναμένεται να έχει τη δυνατότητα να εστιάσει την προσοχή του για οκτώ με είκοσι λεπτά κάθε φορά. Ωστόσο, αυτό δεν είναι παρά ένας μέσος όρος, ο οποίος γνωρίζει διακυμάνσεις με βάση την ώρα της ημέρας και το ενδιαφέρον του παιδιού για αυτό που πρέπει να κάνει. Καλώς ή κακώς, υπάρχουν πράγματα που ενδέχεται να κάνουν το παιδί μας να βαριέται, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να γίνουν, όπως το διάβασμά του για το σχολείο. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι δουλειά των γονέων, αλλά και των θεραπευτών να βοηθήσουν τα παιδιά με διάφορους τρόπους ώστε να αυξήσουν τον χρόνο συγκέντρωσής τους, αλλά και να ανταποκριθούν με τον καλύτερο τρόπο στα καθήκοντα τους.
Τρόποι ενίσχυσης της συγκέντρωσης-προσοχής των παιδιών:
- Προκειμένου ένα παιδί να μάθει καλά την αλφάβητο και όχι φυσικά με την μέθοδο της αποστήθισης μπορούμε να δώσουμε στο παιδί ένα περιοδικό ή ακόμα καλύτερο το αγαπημένο του παιδικό βιβλίο και να το ρωτήσουμε πόσα «α» μπορεί να βρει στην πρώτη σειρά.
- Για να μπορεί ένα παιδί να φέρει σε πέρας όλες τις καθημερινές του δραστηριότητες θα πρέπει να είναι και ξεκούραστο κι αυτό θα μπορέσει να γίνει μόνο αν ανάμεσα σε αυτές υπάρχουν τα κατάλληλα διαλείμματα, ώστε να ξεκουράζεται και να χαλαρώνει για να είναι έτοιμο να συγκεντρωθεί σωστά στην επόμενη δραστηριότητα του.
- Αν στο σπίτι βρίσκονται περισσότερα από ένα παιδιά καλό θα ήταν το καθένα να διαβάζει σε διαφορετικό χώρο, γιατί είναι πολύ πιθανό αν το ένα διαβάζει και το άλλο παίζει ή τρώει μπροστά του τότε η προσοχή του πρώτου να μην είναι 100% τεταμένη στα μαθήματα του.
- Η τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια με τις ταχύτατα εναλλασσόμενες εικόνες τους μπορούν να μειώσουν το εύρος της προσοχής των παιδιών μας. Φροντίστε το παιδί σας να περνά το πολύ δύο ώρες την ημέρα καταναλώνοντας ποιοτικά προϊόντα των media και απασχολήστε το κυρίως με πράγματα που θα ενισχύσουν την συγκέντρωσή του, όπως το διάβασμα ενός βιβλίου, τα παιχνίδια με αντικείμενα και η συμμετοχή στις δουλειές του σπιτιού. Ακόμη και οι συζητήσεις μαζί του μπορούν να κάνουν θαύματα!
- Σε περίπτωση που το παιδί σας είναι πλέον πέντε ετών και εξακολουθεί να δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί σε οποιαδήποτε δραστηριότητα για περισσότερα από δύο με τρία λεπτά, χρειάζεται καθοδήγηση για να ολοκληρώσει απλές εργασίες, μεταπηδά διαρκώς από το ένα πράγμα στο άλλο και αδυνατεί να ελέγξει τις παρορμήσεις του, ίσως αντιμετωπίζει κάποιου είδους πρόβλημα, όπως είναι η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ). Ωστόσο, μην βιαστείτε να προχωρήσετε σε συμπεράσματα: Μόνο ένας ειδικός παιδοψυχολόγος ή ψυχίατρος μπορεί να προχωρήσει σε ασφαλή διάγνωση, ενώ το άγχος ή η θλίψη μπορούν επίσης να αποτελούν εμπόδια για τη συγκέντρωση ενός παιδιού.
Παιχνίδια ενίσχυσης της συγκέντρωσης- προσοχής των παιδιών :
- Αγαλματάκια
Επιλέγετε ένα παιδί που “τα φυλάει” στον τοίχο χωρίς να βλέπει και λέει την έκφραση “Αγαλματάκια ακούνητα, αγέλαστα, αμίλητα…. μέρα ή νύχτα;” Τα υπόλοιπα παιδιά όταν απαντάνε και λένε “νύχτα”, σημαίνει ότι δεν είναι έτοιμα ακόμα, οπότε το παιδί που “τα φυλάει” περιμένει και ξαναρωτάει και όταν του απαντήσουν “μέρα” τότε ξεκινάει. Όσο το παιδί που “τα φυλάει” μιλάει, τα υπόλοιπα παιδιά κινούνται, αλλά με το που γυρίσει από την μεριά τους τότε δεν θα πρέπει να κουνηθούν, αλλά ούτε να γελάσουν. Όποιο παιδί καταφέρει να μείνει μέχρι το τέλος χωρίς να γελάσει ή να κουνηθεί είναι ο ΝΙΚΗΤΗΣ..!!!
- Τρέξιμο
Μπορούμε μέσα σε ένα δωμάτιο να βάλουμε το παιδί να τρέχει και να του δώσουμε εντολή να σταματήσει μόλις σηκώσουμε ψηλά το χέρι μας κρατώντας ένα μαντήλι.
- Μιμήσεις ζώων με τη σωστή ένδειξη
Βάζουμε το παιδί μέσα σε ένα ευρύχωρο δωμάτιο και του δίνουμε τις εξής εντολές:
- Όταν χτυπάμε τα χέρια το παιδί περπατάει σαν τη γάτα, όταν σταματάμε πηδάει σαν κουνέλι.
- Όταν του δείχνουμε ένα κουτάλι σέρνεται με την κοιλιά σαν το φίδι, όταν του δείχνουμε ένα πιρούνι κάθεται σε καρέκλα, ενώ όταν του δείχνουμε μαχαίρι πηδάει σαν λαγός.
- Σειροθέτηση
Ζητάμε από το παιδί να βάλει σε σειρά μια ποσότητα κουμπιών ή χρωματιστών ενσφηνωμάτων πάντα υπακούοντας στην κατάλληλη εντολή .
Για παράδειγμα να φτιάξει μια σειρά από αριστερά προς τα δεξιά με χρώματα: μαύρο-λευκό ή μπλε-κόκκινα.
- Παιχνίδια εμπορίου
Υπάρχουν διαθέσιμα στα μαγαζιά πολλά παιχνίδια με τουβλάκια ή τύπου jenga, όπου το παιδί καλείται να φτιάξει έναν πύργο όσο τον δυνατόν ψηλότερο με στόχο να μη πέσει. Αυτό για να πραγματοποιηθεί θα πρέπει το παιδί να είναι συγκεντρωμένο και να κάνει τη σωστή στοίχιση στα κομμάτια για να μην “γείρει” ο πύργος του.
Όλες αυτές οι δραστηριότητες μπορούν να πραγματοποιηθούν σε θεραπευτικά εργαστήρια, σε κέντρα δημιουργικής απασχόλησης, αλλά ακόμα και στο σπίτι. Είναι ατομικά και ομαδικά παιχνίδια που βοηθούν τα παιδιά να εξασκήσουν τη συγκέντρωση και την προσοχή τους, κατόπιν υπακοής τους στους κανόνες του παιχνιδιού. Βέβαια η υλοποίηση των συγκεκριμένων δραστηριοτήτων προϋποθέτει την γνώση και κατανόηση βασικών χωρικών εννοιών, καθώς και την διάκριση χρωμάτων ή σχημάτων.
Περισσότερες πληροφορίες στα άρθρα που ακολουθούν: