Είναι νέοι, είναι παθιασμένοι, είναι εξειδικευμένοι και ο Λόγος τους αποτελεί μια αχτίδα φωτός σε μια ζοφερή πραγματικότητα που καταπλακώνει τις γυναίκες όλης της υφηλίου, ενώ πλήττει άμεσα τις Αμερικανίδες. Ο λόγος για την HelMSIC – Hellenic Medical Students’ International Committee (Ελληνική Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων & Ανταλλαγών Φοιτητών Ιατρικής), η οποία είναι ένα ανεξάρτητο σωματείο μη κυβερνητικού, μη κερδοσκοπικού, μη κομματικού χαρακτήρα. Ιδρύθηκε το 1958 από φοιτητές Ιατρικής, και σήμερα αποτελείται από 7 τοπικές επιτροπές, μία σε κάθε πόλη όπου υπάρχει Ιατρική Σχολή.
Στον ιστότοπο της οργάνωσης, βρήκαμε το παρακάτω εξαιρετικό άρθρο- καταγραφή, με τίτλο “Η Ασφαλής Άμβλωση ως Δικαίωμα” το οποίο σας παραθέτουμε αυτούσιο.
Το νέο νομοσχέδιο για την περαιτέρω ποινικοποίηση των αμβλώσεων στην Πολωνία, ορίζει τις αμβλώσεις λόγω “σοβαρών και μη αναστρέψιμων εμβρυϊκών ελαττωμάτων ή ανίατης ασθένειας του εμβρύου” ως αντισυνταγματικές. Δεδομένου ότι σύμφωνα με τα κρατικά δεδομένα, το 98% των εκτρώσεων στην Πολωνία πραγματοποιείται λόγω εμβρυϊκής ανωμαλίας, η απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου να θεωρήσει αυτές τις εκτρώσεις παράνομες, ουσιαστικά καταργεί την πρόσβαση στην άμβλωση σχεδόν καθολικά. Με αφορμή το γεγονός αυτό, θα θέλαμε, εκ μέρους της HelMSIC – Hellenic Medical Students’ International Committee, να εκφράσουμε τη δυσαρέσκειά μας για την απόφαση του πολωνικού δικαστηρίου και την υποστήριξή μας στις δηλώσεις διαμαρτυρίας για την ίση πρόσβαση σε ασφαλή άμβλωση.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, από το 1986, η διακοπή της κύησης είναι νόμιμη υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη νομοθεσία που ισχύει σήμερα, η διακοπή της κύησης δεν θεωρείται αντισυνταγματική πράξη αν συντρέχει μία από τις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) Δεν έχουν συμπληρωθεί δώδεκα εβδομάδες εγκυμοσύνης.
β) Η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας ή κατάχρησης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί και δεν έχουν συμπληρωθεί δεκαεννέα εβδομάδες εγκυμοσύνης.
γ) Έχουν διαπιστωθεί, με τα μέσα προγεννητικής διάγνωσης, ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου που επάγονται τη γέννηση παθολογικού νεογνού ή υπάρχει αναπότρεπτος κίνδυνος για τη ζωή της εγκύου ή κίνδυνος σοβαρής και διαρκούς βλάβης της σωματικής ή ψυχικής υγείας της. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται σχετική βεβαίωση και του κατά περίπτωση αρμόδιου γιατρού.
Σε όλες τις περιπτώσεις, μετά τις 24 εβδομάδες η διακοπή της κύησης θεωρείται αντισυνταγματική πράξη.
Παρότι το νομικό πλαίσιο στη χώρα μας εξασφαλίζει την πρόσβαση στην ασφαλή άμβλωση, η στοχοποίηση των ατόμων που αποφασίζουν να προχωρήσουν σε αυτήν την απόφαση εξακολουθεί να υφίσταται τόσο στο χώρο της υγείας όσο και στην κοινωνία γενικότερα.
Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από την ιδιαίτερη αναστάτωση που δημιουργήθηκε στην ελληνική επικαιρότητα, μετά την τοποθέτηση στους σταθμούς του μετρό της Αθήνας αφισών ενός κινήματος κατά των εκτρώσεων. Οι αφίσες περιείχαν ακανθώδη συνθήματα όπως “Αφήστε με να ζήσω” ή “Διάλεξε τη ζωή” ενώ κατηγορήθηκαν και για παραποίηση των επιστημονικών δεδομένων που παρουσίαζαν. Αν και οι αντιδράσεις της κοινής γνώμης ήταν κατά κύριο λόγο αποθαρρυντικές απέναντι στην καμπάνια, τέτοιες ενέργειες αποτελούν απόδειξη ότι η πρόσβαση στην ασφαλή άμβλωση, απαλλαγμένη από την κοινωνική κατακραυγή απέχει ακόμη από το να γίνει πραγματικότητα στην Ελλάδα.
Ορισμένοι επαγγελματίες υγείας δεν αναλαμβάνουν να πραγματοποιήσουν αμβλώσεις, ενώ ακόμα και σε δημόσια κέντρα υγείας έχουν σημειωθεί περιστατικά στα οποία το ιατρικό προσωπικό αρνήθηκε να προχωρήσει στις απαραίτητες ιατρικές διαδικασίες. Συγκεκριμένα, τον Μάιο του 2017, έγινε γνωστή η απόφαση των αναισθησιολόγων της Σάμου να μη χορηγούν αναισθησία σε περιπτώσεις διακοπής κύησης, εκτός αν συντρέχουν ιατρικοί λόγοι κινδύνου της ζωής ή της υγείας της εγκύου, επικαλούμενοι λόγους ηθικής συνείδησης. Επιπλέον, τον Ιανουάριο του 2020, έγινε καταγγελία από μια γυναίκα που απευθύνθηκε στο Κέντρο Υγείας Πατησίων για να προχωρήσει σε άμβλωση και αντί να δεχθεί την κατάλληλη ιατρική βοήθεια, ήρθε αντιμέτωπη με κατήχηση και τελικά απόρριψη από το ιατρικό προσωπικό.
Ο ρόλος των φοιτητών Ιατρικής και των επαγγελματιών υγείας
Με βάση τα παραπάνω, αντιλαμβάνεται κανείς ότι η νομική κατοχύρωση της άμβλωσης από μόνη της δεν είναι αρκετή. Για να υπάρξει ουσιαστική αλλαγή, είναι απαραίτητο να καταδειχθεί το ζήτημα μέσα από την Ιατρική Εκπαίδευση των φοιτητών Ιατρικής της Ελλάδας. Οι φοιτητές Ιατρικής θα πρέπει να κατανοήσουν ότι ως επαγγελματίες υγείας οφείλουν να παρέχουν στους ασθενείς επιστημονική ενημέρωση για τη διαδικασία και όχι να υποκινούνται από στερεότυπα και υποκειμενικές πεποιθήσεις, πόσο μάλλον να παρεμβαίνουν στις αποφάσεις τους. Μόνο τότε το σύστημα υγείας θα μπορέσει να υπηρετήσει σωστά τον σκοπό του και η πρόσβαση στην άμβλωση θα πάψει πραγματικά να υπονομεύεται.
Η δράση της HelMSIC
Η HelMSIC, στα πλαίσια του Τομέα Δράσης για την Σεξουαλική και Αναπαραγωγική Υγεία και Δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του HIV & του AIDS (SCORA), ασχολείται συστηματικά και εκπαιδεύει τα μέλη της και γενικότερα τους φοιτητές Ιατρικής πάνω στη θεματική της πρόσβασης στην ασφαλή άμβλωση. Σαν οργάνωση πιστεύουμε ότι η υποχρεωτική ολοκλήρωση μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης συνιστά παραβίαση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με κύριο το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του ατόμου [κατά το άρθρο 3 τoυ European Union Charter of Fundamental Rights]. Για τον λόγο αυτό δραστηριοποιούμαστε με στόχο οι φοιτητές Ιατρικής να αναγνωρίζουν ότι ο κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι ελεύθερος να αποφασίζει ο ίδιος για το σώμα του και για την αναπαραγωγική του ζωή.
Ακόμη θεωρούμε ότι η έννοια του δικαιώματος στην ασφαλή άμβλωση δεν αφορά μόνο τους επαγγελματίες υγείας αλλά πρέπει και να αποτελεί μέρος σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και όλα τα άτομα να εξοικειώνονται με αυτό τους το δικαίωμα ήδη από το σχολείο. Όραμά μας είναι ένα σύστημα υγείας το οποίο σέβεται και προστατεύει τους ασθενείς που προχωρούν σε αυτήν την απόφαση και δεν τους αναγκάζει να καταφύγουν σε μη ασφαλείς αμβλώσεις, που θέτουν σε κίνδυνο τη σωματική τους ακεραιότητα και την ψυχική τους υγεία. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορέσουμε να εκπληρώσουμε το ρόλο μας σαν επαγγελματίες υγείας και να παρέχουμε μία ολιστική και απαλλαγμένη από διακρίσεις και στίγμα φροντίδα υγείας.
Ευελπιστούμε η πρόσφατη ανακοίνωση για αναβολή της απόφασης του πολωνικού συνταγματικού δικαστηρίου να οδηγήσει στην υιοθέτηση μιας αναθεωρημένης πολιτικής, που να διασφαλίζει την πρόσβαση στην ασφαλή άμβλωση και κατ’ επέκταση την προστασία της υγείας και της ισότητας, όπως αρμόζει σε μία χώρα του σύγχρονου κόσμου.
Πηγές
https://www.amnesty.gr/news/articles/article/22890/vasika-stoiheia-gia-tis-amvloseis
https://www.nytimes.com/2020/10/30/world/europe/poland-abortion-women-protests.html
https://www.e-nomothesia.gr/kat-ygeia/n-1609-1989.html
https://www.e-nomothesia.gr/kat-kodikes-nomothesias/nomos-4619-2019-phek-95a-11-6-2019.html
https://www.ellinikahoaxes.gr/2020/01/13/abortion-claims-debunked/
https://www.iefimerida.gr/news/338668/samos-giati-oi-anaisthisiologoi-stamatisan-na-kanoyn-ektroseis
Συγγραφή:
Ελένη Κολυμπιανάκη, Τοπική Υπεύθυνη Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας (συμπεριλαμβανομένου HIV/AIDS) 2020/21
Εβιάνα Τσαντζάλη, Πανελλήνια Υπεύθυνη Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας (συμπεριλαμβανομένου HIV/AIDS) 2020/21